Bộ sưu tập



Độ hoàn thiện nội dung: 70%.
Bọ mắm – Khắc tinh bệnh ho, viêm họng (kể cả lao phổi) đang được quảng cáo rầm rộ trong khoảng thời gian gần đây. Liệu bạn đã biết hết về thảo dược này chưa. Nếu chưa xin mời đọc bài viết dưới đây để biết thêm chi tiết.
Bọ mắm hay thuốc giòi (danh pháp khoa học là Pouzolzia zeylanica (L.) Benn.) là một loài thực vật có hoa trong họ Tầm ma hay họ Gai Urticaceae.
Trong ẩm thực Việt, cây bọ mắm được dùng để chống giòi. Cây hái về đem cả cây thái nhỏ sau đó đem đi trộn vào mắm tôm thì mắm không bị giòi bọ. Vì vậy cây mới có tên “bọ mắm” hay “thuốc giòi”.




Mô tả cây bọ mắm
Cây bọ mắm – Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam – Đỗ Tất Lợi (đã sửa chính tả):
Bọ mắm là loại cỏ có cành mềm, thân có lông. Lá mọc so le, có khi mọc đối có lá kèm, hình mác, hẹp. Trên gân và hai mặt đều có lông, nhất là ở mặt dưới, lá bọ mắm dài 4 – 9cm, rộng 1,5 – 2,5cm. Có 3 gân xuất phát từ cuống. Cuống dài 5mm có lông trắng. Cụm hoa đơn tính mọc thành xim co, ở kẽ lá có các hoa không cuống. Quả hình trứng nhọn, có bao hoa có lông.
Cây bọ mắm – Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam – Tập I – Đỗ Huy Bích cùng các tác giả khác (đã sửa chính tả):
Cây thảo, mọc bò, cao 0,2 – 0,3cm. Thân, cành mảnh, có 3 lông áp sát. Lá mọc so le, mép nguyên, hình mác – bầu dục, gốc tròn, đầu nhọn, dài 4 – 9cm, rộng 1,5 – 2,5cm, có 3 gân tỏa từ gốc, mặt trên đôi khi điểm những đốm trắng, mặt dưới có ít lông ở gân nổi rõ, cuống lá ngắn có lông trắng; lá kèm hình dải nhọn.
Cụm hoa mọc thành xim co ở kẽ lá, đường kính 5mm, không cuống gồm hoa đực, hoa cái hoặc hoa lưỡng tính; hoa nhỏ màu trắng, hoa đực có lông ngắn, 4 lá đài có lông ở lưng, 4 nhị, nhụy lép, hoa cái có bao hoa dạng túi, miệng khía răng có lông, bầu hình quả lê, có lông, vòi nhụy dài và mảnh. Quả hình trứng nhọn, màu hồng tím, có lông. Mùa hoa quả: tháng 7 – 9.
Thảo dược dây thìa canh cho khách bị tiểu đường
Thông tin thêm
1. Phân bố, thu hái và chế biến
Cây bọ mắm – Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam – Tập I – Đỗ Huy Bích cùng các tác giả khác (đã sửa chính tả):
Chi Pouzolzia Gaudich. gồm nhiều loài thân thảo hoặc bụi nhỏ, phân bố chủ yếu ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Ở Việt Nam, chi này có 6 loài, trong đó có cây bọ mắm. Bọ mắm phân bố rộng rãi ở khắp các tỉnh từ đồng bằng đến trung du và cả vùng núi. Còn thấy ở nhiều nước châu Á khác như Trung Quốc, Lào, Malaysia, Ấn Độ, Thái Lan.
Bọ mắm là cây ưa ẩm, hơi chịu bóng, thường mọc lẫn với các loại cây cỏ khác ở trong vườn, ven đường đi và vùng nương rẫy. Cây con mọc từ hạt thường xuất hiện vào cuối mùa xuân, mọc nhanh trong mùa hè, sau khi có hoa quả là tàn lụi. Bọ mắm được coi như loài cỏ dại, có ảnh hưởng tới cây trồng. Toàn cây, thu hái quanh năm, bỏ rễ, phơi hoặc sấy khô.
2. Thành phần hóa học
Báo cáo khoa học của Nguyễn Anh Hưng cùng cộng sự (2023):
Từ thân lá cây Bọ mắm (Pouzolzia zeylanica) đã phân lập và xác định cấu trúc hóa học 3 hợp chất: Naringenin C15H12O5, bauerenol C30H50O và vitexin C21H20O10. Kết quả thử hoạt tính kháng viêm in vitro của các cặn chiết thu nhận từ các thực vật chi Pouzolzia được đánh giá thông qua sự ức chế sản sinh ra NO kích hoạt bởi LPS trên đại thực bào RAW 264.7. Kết quả cho thấy cặn tổng (PZ) ở nồng độ 100 µg/ml có khả năng ức chế sản sinh NO mạnh và không gây độc cho cho tế bào với IC50 là 15,24 µg/ml. Phân đoạn n-hexan (PZH) biểu hiện hoạt tính kháng viêm tốt với IC50 là 12,08 µg/ml. Hợp chất vitexin có khả năng ức chế sản sinh NO mạnh và không gây độc cho cho tế bào với IC50 là 20,85 µM. Các kết quả trên định hướng cho nghiên cứu sâu hơn về thành phần hóa học và hoạt tính kháng viêm trong tương lai.
3. Tác dụng dược lý
Cây bọ mắm – Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam – Tập I – Đỗ Huy Bích cùng các tác giả khác (đã sửa chính tả):
Theo tài liệu Ấn Độ, bọ mắm được dùng toàn cây, chiết bằng cồn 50o bốc hơi dịch chiết, rồi cô dưới áp lực giảm được cao khô. Cao khô này được nghiên cứu có hệ thống các tác dụng kháng khuẩn, kháng nấm, tác dụng trên amip, giun sán, virus, tác dụng hạ đường huyết, tác dụng trên hô hấp, huyết áp, tác dụng trên hoạt động tự nhiên, tác dụng giảm đau trên mô hình kẹp đuôi chuột, tác dụng chống co giật do sốc điện, tác dụng lợi tiểu và tác dụng trên một số loại tế bào ung thư in vitro. Nhưng chưa thấy có kết quả, có thể các tác giả đã dùng liều tương đối thấp. Cho chuột uống chỉ dùng cao khô đến liều 250mg/kg, tính ra được liệu khô khoảng 2,5g/kg.
Xác định độc tính cấp sơ bộ cho thấy liều LD50 khi tiêm trong màng bụng cho chuột nhắt trắng của cao là 1000mg/kg, tính ra dược liệu khô khoảng 10g/kg.
Cây bọ mắm có tác dụng gì ?
Bọ mắm có vị ngọt, đắng nhạt, tính mát, có tác dụng tiêu khát, trừ đờm, lợi tiểu, tiêu viêm, rút mủ.
Bọ mắm chữa viêm họng, viêm ruột, lỵ, đinh nhọt, sâu quảng, viêm da mủ, viêm vú, tắc tia sữa, vết thương đụng dập, nhiễm trùng tiết niệu, ho, ho lâu ngày, bệnh về phổi, đau răng, đái rắt, đái buốt. Ngày 20 – 40g cây tươi hoặc 10 – 20g cây khô, sắc hoặc nấu cao uống. Dùng ngoài không kể liều lượng. Ngoài ra, cây bọ mắm tươi giã nhỏ, cho vào vại mắm để bảo quản chống giòi bọ. Lá non và ngọn, ăn sống thay rau, hoặc xay với rau má, trái cây, làm nước sinh tố
Bài thuốc có bọ mắm:
Chữa ho lâu ngày, ho lao, bệnh phổi: Cây bọ mắm bỏ rễ, ngày 40g sắc uống, hoặc nấu cao lỏng pha mật ong, ngày uống 15 – 20ml.
Chữa viêm họng đau bụng: Dùng lá tươi, nhai ngậm, nuốt nước.
Chữa viêm vú: Bọ mắm (cành có lá), tử hoa địa đinh (cải rừng tía hoặc cải rừng lá mác), phù dung, bồ công anh. Dùng tươi, giã đắp.
Tắc tia sữa, đái rắt, đái buốt: Ngày 30 – 40g tươi, sắc uống.
Chữa đinh nhọt, viêm da mủ: Bọ mắm, rau má lá rau muống. Cây tươi, giã đắp.
Chữa đụng dập: Sau khi có định vết thương, dùng cây tươi giã đắp hoặc bột cây khô, tưới rượu vào đắp, rồi bó lại.
Sản phẩm mới cây vọng cách
Vậy mua cây bọ mắm ở đâu uy tín, chất lượng ?
Địa chỉ: Ngách 68/45, ngõ 68, đường Nguyễn Văn Linh, phường Long Biên, thành phố Hà Nội.
- Quý khách xin vui lòng liên hệ với Cây cảnh Hải Đăng để được các chuyên viên của chúng tôi tư vấn lựa chọn sản phẩm cây thuốc dòi phù hợp.
- Chúng tôi sẽ chụp ảnh sản phẩm cho quý khách nếu có yêu cầu.
- Chúng tôi sẽ kiểm tra kỹ hàng hóa đảm bảo chất lượng và đúng quy cách trước khi giao.
- Quý khách ở xa vui lòng tiến hành chuyển khoản trước hoặc đặt cọc trước. Nếu quý khách ở nội thành có thể áp dụng ship nhanh với chi phí 50k một lần ship.
Rất vui được phục vụ quý khách !
Tài liệu tham khảo
- Bọ mắm – Wikipedia tiếng Việt.
- Cây bọ mắm – Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam – Đỗ Tất Lợi.
- Cây bọ mắm – Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam – Tập I – Đỗ Huy Bích cùng các tác giả khác.
- Nguyễn Anh Hưng, Nguyễn Quang Hợp, Hà Thị Minh Tâm, Quản Cẩm Thúy, Quách Vắn Linh, Nguyễn Ngọc Linh, Vũ Thị Thu Lê (2023). “Thành phần hóa học và hoạt tính kháng viêm in vitro của loài bọ mắm (Pouzolzia zeylanica) ở Việt Nam”. TNU Journal of Science and Technology. 229(01):113 – 119.










