Cây thiên lý hương

Sửa chính tả và điều chỉnh lại nội dung: 22/3/2025;

Thiên lý hương hay đương quy đằng, đinh lăng dây, chua ngút hoa thưa, xà là pẹt, đìa chọp đang (Dao) (danh pháp khoa học là Embelia parviflora Wall. & A.DC.; đồng nghĩa: Embelia pulchella Mez) là một loài thực vật có hoa thuộc họ Anh thảo Primulaceae.

Mô tả cây thiên lý hương

Bụi leo, dài 3 m trở lên. Cành mảnh, thường xếp thành 2 hàng, có lông màu rỉ sắt dày đặc. Lá nhỏ xếp thành 2 hàng, hình trứng, cỡ 1 – 2,5 x (0,6)1 – 1,2 cm, đầu tù hoặc tròn, gốc tròn hoặc bằng, có lông màu rỉ sắt ở mặt dưới và trên các gân; mép nguyên, cuống lá dài 1 mm hoặc ngắn hơn, có lông, gân chính nổi rõ, gân bên rất mờ. Cụm hoa hình tán hoặc xim ở nách lá, dài 0,5 – 1 cm, có lông, thường có lá bắc xếp lợp ở gốc; cuống hoa dài 2 mm, lá bắc hình mác hoặc hình dùi, có lông quanh mép, ngắn hơn cuống hoa. Hoa nhỏ, màu trắng, mẫu 5. Lá đài hình trứng hoặc hình mác, hợp ngắn ở gốc, nhọn, có điểm tuyến và lông mi quanh mép. Cánh hoa hình trứng hoặc thuôn, gần rời, đầu tù hoặc tròn, dài 1,5 – 2 mm, gần phía đầu có điểm tuyến. Nhị ở hoa cái tiêu giảm nhiều. Hoa đực có chỉ nhị dài bằng hoặc dài hơn cánh hoa; bao phấn lưng có điểm tuyến thưa thớt. Vòi ở hoa đực tiêu giảm nhiều hoặc không có vòi. Hoa cái vòi dài bằng cánh hoa. Quả hạch hình cầu, đường kính 5 mm hoặc nhỏ hơn, màu hồng, ít nhiều có điểm tuyến. Hạt 1.

Cây thiên lý hương – Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam – Tập II – Đỗ Huy Bích cùng các tác giả khác (đã sửa chính tả):

Cây bụi leo, gốc hóa gỗ, cao khoảng 3m. Thân mảnh, có lông quăn lai, màu nâu. Lá mọc so le, hình trứng rộng hoặc gần tròn, dài 1 – 2,5 cm, gốc tròn hoặc bằng, đầu tù, mặt dưới có vảy và điểm tuyến, gân bên mờ.

Cụm hoa mọc ở kẽ lá thành chùy dạng tán giả, dài 5 – 10 mm, có lông mềm màu nâu, hoa mẫu 5, đài có răng hình trứng dính nhau ở gốc, tràng có cánh rời, hình tròn dài, hoa đực có nhị dài bằng hoặc hơi dài hơn cánh hoa, dính ở gốc, bao phấn hình tròn hoặc hình trứng rộng, nhụy tiêu giảm; hoa cái có nhụy dài bằng cánh hoa. Quả nang.

Phân bố và sinh thái

Cây thiên lý hương – Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam – Tập II – Đỗ Huy Bích cùng các tác giả khác (đã sửa chính tả):

Thiên lý hương phân bố ở một số nước nhiệt đới châu Á như Ấn Độ, Myanmar, Trung Quốc, Indonesia … Ở Việt Nam, cây phân bố rải rác ở một số tỉnh miền núi như Lạng Sơn (Tràng Định, Bắc Sơn), Cao Bằng (Quảng Hòa), Hòa Bình (Tân Lạc, Mai Châu), Vĩnh Phục (núi Tam Đảo). Theo Võ Văn Chi 1977, cây còn có ở Nghệ An và Gia Lai.

Thiên lý hương là cây chịu bóng hoặc hơi ưa sáng, thường mọc lẫn trong các kiểu rừng kín thường xanh đã trở nên thư sinh, do khai thác gỗ, cây còn sót lại trong các bờ nương rẫy hay ven đồi độ cao thường dưới 600m. Cây ra hoa quả nhiều hằng năm, nhất là ở những cành ở phía trên được chiếu sáng nhiều; nhân giống tự nhiên bằng hạt; tái sinh chồi khỏe sau khi bị chặt.

Theo kinh nghiệm của đồng bào dân tộc Tày ở Lạng Sơn và dân tộc Mường ở Hòa Bình, thiên lý hương là một cây thuốc quý, nhất là phần rễ của nó. Do đó, cây đã bị khai thác nhiều, hiện nay đã trở nên hiếm dần. Cần chú ý bảo vệ.

Công dụng của thiên lý hương

Ở Trung Quốc, rễ và cành thiên lý hương được dùng làm thuốc thông kinh nguyệt, trừ thấp, bổ thận.

Địa chỉ bán cây thiên lý hương tại Hà Nội uy tín ?

Địa chỉ: Ngách 68/45, ngõ 68, đường Nguyễn Văn Linh, phường Long Biên, thành phố Hà Nội.

• Quý khách xin vui lòng liên hệ với Cây cảnh Hải Đăng để được các chuyên viên của chúng tôi tư vấn lựa chọn sản phẩm bầu giống thiên lý hương phù hợp.
• Chúng tôi sẽ chụp ảnh sản phẩm cho quý khách nếu có yêu cầu.
• Chúng tôi sẽ kiểm tra kỹ hàng hóa đảm bảo chất lượng và đúng quy cách trước khi giao.
• Quý khách ở xa vui lòng tiến hành chuyển khoản trước hoặc đặt cọc trước. Nếu quý khách ở nội thành có thể áp dụng ship nhanh với chi phí 50k một lần ship.

Tài liệu tham khảo

• Thiên lý hương – Sách đỏ Việt Nam 2007 – phần thực vật – trang 291.
• Cây thiên lý hương – Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam – Tập II – Đỗ Huy Bích cùng các tác giả khác.