Cây giống chàm mèo

Sửa chính tả và điều chỉnh lại nội dung: 26/3/2025;

Chàm mèo hay chàm to lá, đại lam, mã lam, chàm nhuộm, thanh đại, mạy ốt (Tày), co sơn (Thái), tần gàm (Dao), … tên tiếng Anh là Assam indigo, Chinese rain bell (danh pháp khoa học là Strobilanthes cusia (Nees) Kuntze; đồng nghĩa: Strobilanthes flaccidifolia Nees) là một loài thực vật có hoa thuộc họ Ô rô Acanthaceae.

Mô tả cây

Cây nhỏ lưu niên, cao 40 – 80cm (có khi đến 2m); thân nhẵn, phân nhánh nhiều, phình lên ở các mấu. Lá mọc đối, thường mềm ỉu, hình trái xoan hay bầu dục thon, dài 10 – 13cm, gân phụ 6 – 7 cặp, mép có răng hay khía tai bèo, các lá cùng một đôi thường không bằng nhau. Hoa mọc so le hay mọc đối, xếp thành bông ít hoa; các bông này lại xếp thành chuỳ; lá bắc hình lá, nhẵn, lá bắc con hình sợi; đài cao 1cm, các lá đài nhọn; tràng hoa màu lam đến tím, cuống dài 3 – 3,5cm, phía trên loe ra, có 5 thuỳ bằng nhau, nhị 4; bầu không lông. Quả nang dài, không lông.

Mùa hoa quả tháng 11 – 2.

Thông tin thêm

1. Bộ phận dùng

Lá – Folium Strobilanthis Cusiae, thường gọi là Mã lam; Bột chàm – Indigo naluralis, thường gọi là Thanh đại.

2. Nơi sống và thu hái

Cây mọc hoang ở các thung lũng ẩm ướt, các núi đá và được trồng lấy cành lá để nhuộm màu xanh chàm. Ở hầu hết các tỉnh vùng cao ở miền Bắc như Lào Cai, Lai Châu, Sơn La, Hà Giang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Bắc Thái, Hà Bắc đều có trồng chàm mèo trong các vườn gia đình hay trên nương rẫy gần nguồn nước, ở miền Nam cũng có trồng ở Bình Định. Người ta trồng chàm mèo bằng cách vào tháng 3 – 4. Sau khi trồng được 6 tháng đã có thể thu hái lá. Dùng lá tươi để chế bột chàm; lá tươi ngâm nước ở 30^oC trong 12 giờ cho lên men. Lọc men, lọc, kiềm hoá bằng vôi và khuấy liên tục 4 – 5 giờ. Lọc gạn lấy bột Chàm, ép kiệt nước, thái thành miếng, phơi trong mát đến khô. Bột Chàm tốt phải chứa 60 – 70% indigotin.

3. Thành phần hoá học

Xem thành phần hóa học của cây chàm (Indigofera tinctoria).

Công dụng của chàm mèo

1. Tính vị, tác dụng

Chàm mèo và Thanh đại có vị đắng nhạt. tính lạnh, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, mát máu, tiêu ban mẩn, sưng viêm và cầm máu. Thanh đại tính hàn, như là chàm và cũng tác dụng thanh nhiệt, tán uất, lương huyết, giải độc. Người ta đã nghiên cứu tác dụng kháng nội tiết sinh dục nữ, gây sảy thai, gây tăng co bóp tử cung một cách nhịp nhàng.

2. Công dụng, chỉ định và phối hợp

Chàm mèo được dùng chữa trẻ em kinh sợ, cam nhiệt, sốt, sốt phát cuồng, sưng amidan, nôn mửa, thổ huyết, phụ nữ rong kinh, rong huyết. Ngày dùng 4 – 6g cao lá trộn thêm đường, hoặc dùng 1 – 4g bột Thanh đại với nước. Dùng ngoài lấy cả cây Chàm mèo nấu cao đặc bôi chữa chàm chốc viêm lợi chảy máu mồm miệng lở loét, rắn độc và sâu bọ cắn.

Đơn thuốc:

Tuệ Tĩnh đã dùng lá Chàm và Thanh đại để chữa một số bệnh sau:

1. Chữa uống thuốc quá liều lượng mà ngộ độc, buồn bực nguy cấp: Lá Chàm giã nhỏ, chế nước nguội, vắt lấy nước cốt uống vài bát.
2. Chữa đơn lở nổi bọng nước, đau nhức: Lá chàm giã nát đắp.
3. Chữa chảy máu mũi: Bột Chàm, bồ hóng sao, tán bột lượng bằng nhau, uống mỗi lần 4g.
4. Chữa trẻ em cam răng, thối loét: Dùng Thanh đại bôi khắp chân răng, mỗi giờ bôi một lần.
5. Chữa trẻ em sốt cao co giật, trợn mắt, hôn mê: Thanh đại hoà với nước cho uống, mỗi ngày 2 – 8g chia uống làm nhiều lần.

Địa chỉ mua cây chàm mèo uy tín ?

Địa chỉ: Ngách 68/45, ngõ 68, đường Nguyễn Văn Linh, phường Long Biên, thành phố Hà Nội.

• Quý khách xin vui lòng liên hệ với Cây cảnh Hải Đăng để được các chuyên viên của chúng tôi tư vấn lựa chọn sản phẩm bầu giống chàm mèo phù hợp.
• Chúng tôi sẽ chụp ảnh sản phẩm cho quý khách nếu có yêu cầu.
• Chúng tôi sẽ kiểm tra kỹ hàng hóa đảm bảo chất lượng và đúng quy cách trước khi giao.
• Quý khách ở xa vui lòng tiến hành chuyển khoản trước. Nếu quý khách ở nội thành có thể áp dụng ship nhanh với chi phí 30k một lần ship.