Ngũ trảo chuẩn giống, khỏe mạnh tại nhà vườn Hải Đăng.
Sửa chính tả và điều chỉnh lại nội dung: 21/3/2025;
Xem cây ngũ trảo

Phân loại và gọi tên
Cây ngũ trảo hay còn gọi là chân chim, hoang kinh, ô liên mẫu, ngũ trảo răng cưa, tên tiếng Anh là Chinese chaste tree, five-leaved chaste tree, horseshoe vitex, nisinda (danh pháp khoa học là Vitex negundo L.) là một loài thực vật có hoa năm trong chi Vitex thuộc họ Hoa môi Lamiaceae.
Được biết chi Vitex /ˈvaɪtɛks/ là một chi thực vật có hoa trong họ Hoa môi Lamiaceae. Chi này hiện có khoảng 250 loài. Các tên phổ biến khác bao gồm “chaste tree” hoặc “chastetree”, theo thông lệ là dùng để chỉ loài V. agnus-castus nhưng cũng thường được áp dụng cho một số các loài khác.
Các loài trong chi Vitex có nguồn gốc ở khắp các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, với một số loài ở vùng ôn đới của lục địa Á – Âu và một loài ở New Zealand.
Khoảng 18 loài được biết đến là có sử dụng trong nghề làm vườn. Vitex agnus-castus và Vitex negundo là 2 loài thường được trồng ở vùng khí hậu ôn đới. Khoảng sáu loại khác thì thấy được trồng ở vùng nhiệt đới. Hầu hết các loài trong chi được trồng làm cảnh. Số khác cung cấp gỗ xây kiến trúc cho giá trị cao. Các cành dễ uốn của một số loài được sử dụng trong việc đan rổ. Ngoài ra tinh dầu của một số loài còn được ứng dụng trong y học hoặc đuổi muỗi.
Mô tả cây
Ngũ trảo là một loại cây bụi phân nhánh nhiều hoặc cây gỗ nhỏ cao từ 2 đến 8 m. Vỏ cây màu nâu đỏ, cành non hình vuông. Lá kép hình chân vịt, mọc đối, với 5 lá chét hình mũi mác (đôi khi là ba), tổng thể lá giống như 5 cái móng chim nên được gọi là ngũ trảo. Mỗi lá chét dài khoảng 4 đến 10 cm, với lá chét ở chính giữa có kích thước lớn nhất và có cuống dài, lá chét bên nhỏ hơn kèm cuống ngắn. Mép nguyên hay răng cưa hoặc khía răng cưa, mặt trên màu xanh lục sẫm, mặt dưới phủ một lớp lông mịn màu trắng bạc. Hoa mọc thành cụm hình chùy dài từ 10 đến 20 cm, có màu từ trắng đến xanh lam. Các cánh hoa có độ dài khác nhau, với thùy dưới ở giữa là dài nhất. Cả tràng hoa và đài hoa đều được bao phủ bởi lớp lông dày. Quả ngũ trảo là dạng quả mọng có màu vàng đen hoặc đen, đỉnh quả thường lõm, có đài bao bọc, bên trong chứa 4 hạt. Mùa quả từ từ tháng 5 – 7.
Thông tin thêm
V. negundo có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới Đông và Nam Phi hay Châu Á. Các quốc gia được coi là bản địa của loài bao gồm Afghanistan, Bangladesh, Bhutan, Campuchia, Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Nhật Bản, Hàn Quốc, Kenya, Madagascar, Malaysia, Mozambique, Myanmar, Nepal, Pakistan, Philippines, Sri Lanka, Đài Loan, Tanzania, Thái Lan, và Việt Nam.

Ở nước ta, cây ngũ trảo mọc hoang và được trồng từ Lạng Sơn, Quảng Ninh, Bắc Thái, Hà Tây, Hà Nội, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Thừa Thiên – Huế, Quảng Nam – Đà Nẵng, Bình Định tới Sông Bé, Tiền Giang, Kiên Giang. Trồng bằng hạt hoặc bằng cành vào đầu mùa mưa. Thu hái lá, rễ, vỏ quanh năm, dùng tươi hay phơi khô. Quả thu hái vào mùa hè thu, phơi khô dùng dần.