Cây 7 lá 1 hoa – Cây thuốc quý

Cây 7 lá 1 hoa chuẩn hàng sẵn sàng trao tay khách. Nhanh tay Zalo số 0966.446.329 số lượng có hạn để được tư vấn miễn phí cách đặt hàng.

Cây 7 lá 1 hoa hay thất diệp nhất chi hoa, độc cước liên, thiết đăng đài, chi hoa đầu, tảo hưu, thảo hà xa, tên tiếng Anh là seven-leaves-one-flower (danh pháp khoa học là Paris poluphylla Sm.; đồng nghĩa: Daiswa polyphylla (Sm.) Raf.; Paris biondii Pamp.; Paris debeauxii H.Lév.) là loài thực vật có hoa thuộc họ Hắc dược hoa Melanthiaceae ở châu Á có nguồn gốc từ Trung Quốc, Đài Loan, Tiểu lục địa Ấn Độ và bán đảo Đông Dương.

Mô tả cây 7 lá 1 hoa

Cây bảy lá một hoa – Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam – Đỗ Tất Lợi (đã sửa chính tả):

Cây bảy lá một hoa là một loại cỏ nhỏ, có dáng rất khác biệt, sống lâu năm, cùng thân rễ ngắn, dài chừng 5 – 10cm, đường kính 2,5 – 3,5cm rất nhiều đốt, khó bẻ, vết bẻ trông như có bột, màu vàng trắng hay xám vàng. Từ thân rễ nổi lên mặt đất một thân mọc thẳng đứng có thể cao tới 1m, phía gốc có một số lá thoái hoá thành vẩy, bao lấy thân cây. Giữa thân có một tầng lá mọc vòng gồm từ 3 – 10 lá, nhưng thường là 7 lá, cuống lá dài 2;5 – 3cm, phiến lá dạng hình mác rộng, dài 15 – 21cm, rộng 4 – 8cm, đầu phiến lá nhọn, mép nguyên, hai mặt lá nhẵn, mặt dưới màu xanh nhạt, đôi khi có màu tím nhạt. Hoa mọc đơn độc ở đỉnh cành, với cuống hoa dài 15 – 30cm. Lá đài gồm từ 5 – 10, thường là 7, màu xanh lá cây, dài từ 3 – 7 cm, rời từng cái một trông như lá, không rụng. Số cánh tràng bằng với số là đài. Nhuỵ màu tím đỏ, bầu thường 3 ngăn. Quả mọng màu tím đen. Mùa hoa thường sẽ vào các tháng 10 – 11.

Cây bảy lá một hoa – Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam – Tập I – Đỗ Huy Bích cùng các tác giả khác (đã sửa chính tả):

Cây thảo, sống lâu năm, cao 0,5 – 0,7m. Thân rễ mập, chia nhiều đốt, có những ngấn ngang và sẹo to. Thân thẳng đứng, cao đến 1m, không phân nhánh, màu lục hoặc hơi tím, giữa thân có một tầng lá mọc vòng từ 6 – 8 cái, thường là 7, lá hình trứng – bầu dục hoặc mác thuôn, dài 15 – 20cm, rộng 8 – 10cm, gốc tròn hoặc hình tim, đầu nhọn, mép nguyên, mặt dưới màu lục nhạt hoặc hơi tím đỏ, có 3 gân; cuống lá dài.

Hoa mọc đơn độc ở ngọn thân, cách tầng lá khoảng 15 – 30cm; lá đài hình mác màu lục nom như lá; cánh hình sợi màu vàng, bằng hoặc hơi ngắn hơn lá đài; nhị nhiều, mảnh, có bao phấn màu vàng nâu; bầu màu tím đỏ có 3 ô.

Quả mọng, màu tím đen; hạt to màu vàng. Mùa hoa: tháng 3 – 7; mùa quả: tháng 8 – 12.

Thông tin thêm

1. Phân bố, thu hái và chế biến

Cây bảy lá một hoa – Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam – Đỗ Tất Lợi (đã sửa chính tả):

Cây bảy lá một hoa được phát hiện gần đây tại các vùng núi Cúc Phương thuộc Hà Nam, Ninh Bình, Sa Pa (Lào Cai), Đà Bắc (Hoà Bình), Sơn Động (Hà Giang). Trước đây không thấy mô tả trong Bộ thực vật chí Đông Dương. Đầu năm 1934, Péctelot có phát hiện thấy quanh vùng Sa Pa nhiều loài khác nhau, nhưng chưa được khai thác sử dụng.

Người ta thường dùng thân rễ với tên tảo hưu, có thể thu hái quanh năm, nhưng tốt nhất vào thu đông, đào về rửa sạch, phơi khô.

Cây bảy lá một hoa – Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam – Tập I – Đỗ Huy Bích cùng các tác giả khác (đã sửa chính tả):

Paris L. là một chi nhỏ, hiên chi có khoảng 10 loài, phân bố ở vùng cận nhiệt đới hoặc ôn đới ẩm Bắc bán cầu. Ở Việt Nam, có 6 – 7 loài, hầu như chỉ thấy ở các tỉnh miền núi phía bắc và đều được dùng làm thuốc.

Loài bảy lá một hoa có tên khoa học là Paris poluphylla Sm., thực ra rất hiếm gặp ở Việt Nam. Các điểm đã thu được mẫu vật gồm có Mộc Châu (Sơn La), Đồng Văn (Hà Giang), và một số điểm phân bố khác, nhưng chưa có điều kiện kiểm chứng lại chắc chắn. Trên thế giới, cây phân bố ở Trung Quốc, Ấn Độ, Nepal và Myanmar (Nguyễn Thị Đỏ, 1995).

Bảy lá một hoa là cây đặc biệt ưa ẩm và ưa bóng, thường mọc rải rác dưới tán rừng kín thường xanh, dọc theo các bờ khe suối, trên đất ẩm nhiều mùn. Phần thân trên mặt đất lụi hàng năm vào cuối mùa thu. Thân rễ mang 1 – 2 chối ngủ tổn tại qua đông và mọc lại vào giữa mùa xuân năm sau. Trong tự nhiên, thường chỉ có những cây lớn với chiều dài thân rễ trên 5cm mới thấy có hoa quả.

Bảy lá một hoa và những loài khác cùng chi là những cây thuốc thuộc diện quý hiếm ở Việt Nam. Do nạn phá rừng làm thu hẹp môi trường sống, gần dây lại bị thu gom bán qua biên giới, nguy cơ tuyệt chủng của chúng càng thêm gay gắt. Bảo tồn các loài bảy lá một hoa đang là mốt yêu cầu cấp thiết.

2. Thành phần hóa học

Cây bảy lá một hoa – Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam – Đỗ Tất Lợi (đã sửa chính tả):

Trong tảo hưu người ta đã nghiên cứu thấy có chất glucoside, tính chất saponin gọi là paridin C­₁₆H₂₈O₇(??) và paristaphin C₃₈H₆₄O₁₈(??) cũng là một glucoside (theo Lý Thừa Cố, 1960, Trung Quốc dược dụng thực vật đồ giám, Bắc Kinh).

Trong thân rễ và quả Paris quadrifolia L. người ta chiết được một glucoside gọi là paristaphin, khi thuỷ phân paristaphin sẽ cho glucose và một glucoside mới gọi là paridin, thuỷ phân paridin, ta lai được glucose và một chất nhựa gọi là paridol.

Cây bảy lá một hoa – Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam – Tập I – Đỗ Huy Bích cùng các tác giả khác (đã sửa chính tả):

Thân rễ bảy lá một hoa chứa đường 7 – 9%, 2 glucoside là α-paridin và α-paristyphnin (The Wealth of India VII, 1966).

3. Tác dụng sinh học

Cây bảy lá một hoa – Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam – Tập I – Đỗ Huy Bích cùng các tác giả khác (đã sửa chính tả):

Glucoside α-paristyphnin chiết từ bảy lá một hoa gây một cảm giác râm ran, và có tác dụng ức chế trên huyết áp động mạch cảnh, cơ tim và cử động hô hấp. Nó gây co mạch thận, nhưng lại gây giãn mạch lách và các chi và kích thích ruột cô lập động vật thí nghiệm. Những tác dụng này không bi atropin hoặc ergotamin làm thay đổi.

Đã nghiên cứu hoạt tính chống đột biến của cao nước bảy lá một hoa thường được dùng trong y học cổ truyền Trung Quốc làm thuốc trị ung thư, bảng cách dùng hệ thống Salmonella/tiểu thể với sự có mặt của acid picrolonic hoặc benzo[a]pyrene để kiểm tra xem dược liệu này có chứa những chất chống đột biến trực tiếp hoặc gián tiếp hay không. Chiết cao thô bảy lá một hoa với nước đun sôi trong 2 giờ, là phương pháp thường được dùng trong y học cổ truyền Trung Quốc để bào chế thuốc sắc uống. Đã nhận xét thấy cao nước bảy lá một hoa có tác dụng chống đột biến ở mức vừa đối với sự đột biến gây bởi acid picrolonic. Bảy lá một hoa chứa những yếu tố chống đột biến đối với cả sự đột biến gây bởi acid picrolonic và benzo[a]pyrene.

Bảy lá một hoa có tác dụng kháng khuẩn đối với nhiều loài vi khuẩn gây bệnh và có hoạt tính chống ung thư đối với những khối u thực nghiệm. Đã phân lập từ thân rễ một số glucoside steroid, được coi là chịu trách nhiệm chính về những hoạt tính sinh học này. Những glucoside steroid chủ yếu là glucoside của diosgenin và pennogenin, được chứng minh có tác dụng cầm máu cũng như tác dụng làm tăng lực co cơ của tim ếch cô lập.

Thân rễ của P. poluphylla và P. fargesii thu hái ở một số địa phương của Trung Quốc, được thử nghiệm về tác dụng trên những tế bào cơ tim được nuôi cấy. Trong môi trường nuôi cấy tiêu chuẩn, ở cao chiết với methanol vớ nồng độ 0,2mg/ml đã làm ngừng sự đập tự phát của những khối tế bào cơ tim, nhưng những cao này làm tăng có ý nghĩa nhịp đập khi giảm nồng độ xuống một nửa.

Trong môi trường nuôi cấy có nồng độ calci thấp chỉ 0,5 mM, nhịp đập của những tế bào cơ tim giảm xuống khoảng 60% nhịp đập của đối chứng trong môi trường tiêu chuẩn. Việc cho thêm 5 cao chiết vào môi trường có nồng độ calci thấp với nồng độ 0,1 mg/ml gây ngừng sự đập của tế bào, nhưng những cao khác làm tăng nhịp đập ít nhất 10%.

Cây 7 lá 1 hoa có tác dụng gì ?

Cây 7 lá 1 hoa là một vị thuốc được dùng trong phạm vi dân gian. Theo đông y, vị tảo hưu ( tức thân rễ của cây Thất diệp nhất chi hoa) có vị ngọt, hơi cay, tính bình không độc. Tác dụng chủ yếu của nó là thanh nhiệt giải độc, nhất là đối với loài rắn độc. Tại vùng Quảng Tây ( Trung Quốc ) trong nhân dân có câu ngạn ngữ như sau:

“Ốc hữu nhất diệp nhất chi hoa,

Độc xà bất tiến gia”

nghĩa là trong nhà mà có cây bảy lá một hoa thì rắn độc không vào được. Do vậy ngoài công dụng chữa sốt và rắn độc, vị tảo hưu còn dùng chữa mụn nhọt, viêm tuyến vú, sốt rét, ho lao, ho lâu ngày, hen suyễn, dùng ngoài thì giã đắp lên những nơi sưng đau.

Ngày dùng từ 4 – 12g dưới dạng thuốc sắc. Dùng ngoài không kể liều lượng.

Bài thuốc có bảy lá một hoa:

Chữa trẻ em kinh sài, tay chân co giật: Thân rễ bảy lá một hoa, sấy khô tán bột, uống mỗi lần 0,5 – 1g, ngày 4 – 5 lần.

Chữa trẻ em sốt cao co giật, hoặc quai bi, lên sởi và các chứng sưng viêm phát sốt: Thân rễ bảy lá một hoa (4g), thiên hoa phấn (8g), bạc hà (12g). Sắc uống.

Chữa rắn độc rắn, nhọt ở vú, viêm phổi: Thân rễ bảy lá một hoa (4 – 20g). Sắc uống.

Chữa hen suyễn, ung thư phổi: Thân rễ bảy lá một hoa (4 – 20g) phối hợp với các vị thuốc khác.

Chữa lòi dom: Thân rễ bảy lá một hoa mài với giấm bôi rồi đẩy vào.

Xem thêm: Cây cúc tần trị cảm hạ sốt

Cách trồng cây 7 lá 1 hoa

Cây bảy lá một hoa – Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam – Tập I – Đỗ Huy Bích cùng các tác giả khác (đã sửa chính tả):

Bảy lá một hoa là cây thích nơi có khí hậu ẩm mát, ít gió, nhưng không chịu úng. Cây chưa được trồng trên quy mô lớn, mà chỉ ở phạm vi các vườn cây thuốc ở một số địa phương.

Cây được nhân giống bằng hạt hoặc bằng thân rễ. Hàng năm, vào tháng 10 – 11, thu lấy quả chín đem gieo ngay trong vườn ươm hoặc phơi khô để đến mùa xuân năm sau mới gieo. Mỗi cây chỉ có một hoa, mỗi hoa chỉ có một ít hạt nên hệ số nhân giống bằng hạt không cao. Thân rễ bảy lá một hoa có nhiều đốt chứa mắt ngủ, có thể tách ra từng đoạn để trồng.

Thời vụ trồng chủ yếu là mùa xuân và mùa thu. Nếu thu hạt xong gieo ngay thì trồng vào cuối mùa xuân. Gieo hạt vào mùa xuân có thể trồng vào mùa thu cùng năm hoặc mùa xuân năm sau.

Cây giống thu gom từ hoang dại có thể trồng quanh năm. Khi đánh cây con, cần chú ý không làm đứt rễ, tốt nhất là đánh cả bầu.

Đất trồng nên chọn đất nhiều màu, cày bừa kĩ, nhặt sạch cỏ dại, lên thành luống để thoát nước khi cần. Bảy lá một hoa là loại cây đặc biệt ưa bóng, vì vậy phải trồng dưới tán cây khác hoặc ở vườn có mái che. Nơi trồng tốt nhất là ở vùng núi, có độ cao từ 800m trở nên.

Sau khi làm đất, nên bón lót 10 – 15 tấn phân chuồng hoai mục cho 1 ha. Trộn phân với đất rồi hót đất rãnh luống phủ lên trên. Mỗi cây chỉ có 1 thân nhô cao không quá 1m, vì vậy cần trồng dày, khoảng cách 30 x 30cm hoặc 30 x 35cm. 

Hàng năm cần làm cỏ, xới xáo, vun gốc và bón thêm các loại phân chuồng hoai mục, vi sinh, NPK hoặc tro bếp.

Bảy lá một hoa rất dễ bị thối thân rễ, nếu không thoát nước tốt, nhất là khi mưa nắng thất thường.

Mùa thu hoạch thường vào tháng 6 – 7. Khi thu, đào thân rễ về rửa sách, để nguyên đem phơi hoặc thái mỏng rồi phơi khô đều dược. Chưa có số liệu về năng suất.

Thân rễ, thu hái quanh năm, tốt nhất vào mùa thu. Dùng tươi hoặc phơi khô.

Địa chỉ bán 7 lá 1 hoa tại Hà Nội uy tín, chất lượng ?

Địa chỉ: Ngách 68/45, ngõ 68, đường Nguyễn Văn Linh, phường Long Biên, thành phố Hà Nội.

Tài liệu tham khảo

• Paris polyphylla – Wikipedia tiếng Anh.
• Cây bảy lá một hoa – Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam – Đỗ Tất Lợi.
• Cây bảy lá một hoa – Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam – Tập I – Đỗ Huy Bích cùng các tác giả khác.