Bầu giống cây quế vị (xá xị)

Độ hoàn thiện nội dung: 70%.

Cây quế vị hay quế đất, rau vị, om sần, hồi nước, hồi đất, xá xị, … (danh pháp khoa học là Limnophila rugosa (Roth) Merr.) làm một loại rau gia vị thuộc họ Mã đề Plantaginaceae.

Mô tả cây quế vị

Cây thảo, mọc đứng, cao 30 – 60 cm. Thân ngầm mọc bò trong bùn. Thân khí sinh, hình trụ, nhẵn. Lá mọc đối, hình mác hoặc hình trứng, gốc thuôn, đầu nhọn hoặc hơi tù, dài 2,5 – 7,5 cm, rộng 1,5 – 3,5 cm, mép có răng cưa, nhẵn hoặc có lông ở gân mặt dưới, phiến lá soi lên có những chấm trong (túi tính dầu); cuống lá dài 1,5 – 2 cm.

Cụm hoa mọc ở kẽ lá thành đầu ngắn; hoa không cuống, màu hồng lam, đài có lông ở mặt ngoài, ống đài dài 2,5 mm, là đài có lông dạng mí: tràng hoa hợp thành ống dài không dưới 1,3 cm, mặt ngoài có lông, họng màu vàng, chia 2 môi, môi dưới có lông. Quả dài 6 mm, thuôn nhẵn, hạt có cạnh, đầu cụt. Mùa hoa quả: tháng 4 – 6.

Thông tin thêm

1. Phân bố, sinh thái

Cây hồi nước – Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam – Tập I – Đỗ Huy Bích cùng các tác giả khác (đã sửa chính tả):

Chi Limnophila R.Br. gồm những loài cây thảo, phân bố rải rác khắp các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới của châu Á, châu Phi và châu Đại Dương.

Hồi nước có vùng phân bố rộng rãi từ Ấn Độ, Nepal, Myanmar, Nam Trung Quốc đến Việt Nam, Lào, Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Philippines, New Guinea và Polynésie. Cây được dùng làm gia vị hay hương liệu.

Ở Việt Nam hồi nước phân bố rải rác khắp các tỉnh vùng núi, ở độ cao 600 – 1500 m như Hòa Bình (Đà Bắc, Mai Châu), Lạng Sơn (Bắc Sơn, Tràng Định), Cao Bằng (Quảng Hòa), Hà Giang (Vị Xuyên); Bình Định (Vĩnh Thạnh) và một vài nơi ở An Giang, Cần Thơ, Vĩnh Long. Cây ưa sáng hoặc hơi chịu bóng, đặc biệt ưa ẩm, thường mọc trên đất ướt, đất lầy thụt dọc theo các bờ suối hoặc xung quanh các vũng lầy trong thung lũng. Hồi nước có khả năng đẻ nhánh khỏe ở gốc và thân rễ, do đó tự nhiên cây thường mọc thành đám nhỏ. Cây ra hoa quả hàng năm, tái sinh tự nhiên chủ yếu từ hạt. Trồng được bằng các cây con hoặc bằng cành.

Phần trên mặt đất, thu hái quanh năm, dùng tươi hoặc phơi khô.

2. Thành phần hóa học

Cây hồi nước – Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam – Tập I – Đỗ Huy Bích cùng các tác giả khác (đã sửa chính tả):

Hồi nước chứa tinh dầu và nhiều chất 5-hydroxy-2′,4′,7,8-tetramethoxyflavone; 2-(2,4-dihydroxyphenyl)-5-hydroxy-7-methoxychromen-4-one (artocarpetin); 3β-hydroxy-olean-12-en-28-oic acid (CA 123, 1995, 79576g).

Theo Kumar Vijay và cs. 1983, hồi nước chứa 0,10% tinh dầu trước khi ra hoa và 0,16% tinh dầu sau khi ra hoa. Tinh dầu có 7 thành phần, trong đó có 2 thành phần chính là methyl chavicol và anisaldehyde với hàm lượng theo thứ tự 81,6 và 76,5% trước khi ra hoa và 14,65 và 10,89 sau khi ra hoa (CA 100, 1983, 91120m).

Theo Cheng Bigiang và cs. 1986, tinh dầu cây hồi nước trồng chứa trans-anethol 76,39%; estragol 21,94%; anisic aldehyde; anisylaceton; cis-anethol; humulen và α-bulnesen (CA 105. 1986, 48800).

Hổi nước mọc ở Sơn Động (Bắc Giang) chứa 3,27% tinh dầu (tính nguyên liệu khô tuyệt đối) trong đó có 96,40% anethol (Vũ Ngoc Lô và cs. 1988).

Công dụng của cây quế vị

Trong y học dân gian Việt Nam, ít thấy nói đến kinh nghiệm dùng hồi nước làm thuốc chữa bệnh. Ở Ấn Độ, hồi nước có mùi vị giống húng giổi và được dùng làm gia vị, và chất thơm cho tóc. Nước hãm lá là thuốc thông tiểu, bổ dạ dày và lợi tiêu hóa.

Tại Indonesia, nước sắc từ cây rau quế vị được dùng để chữa bệnh suy nhược cơ thể, bất lực, trị lậu mủ. Với người Philippines thì nước rau này được dùng uống phổ biến như nước trà xanh giúp lợi tiểu.

Ở Thái Lan, nước sắc từ lá rau quế vị dùng để trị ho, long đờm, dùng làm mỹ phẩm và trị bệnh ngoài da. Còn ở Trung Quốc, người ta gọi cây này là đại diệp thạch long vì dùng trị cảm, viêm họng, phổi nóng sinh ho, viêm phế quản, đau dạ dày hay thoa ngoài trị mụn nhọt. Tại Ấn Độ, nước cốt ép của cây rau quế vị dùng thoa ngoài da để giải nhiệt khi nóng sốt cao, trộn với dầu dừa để thoa ngoài da trên các vết sần của bệnh sùi da voi, ngoài ra thì nước sắc dùng uống trị tiêu chảy, kiết lỵ, đầy bụng, giúp tiêu thực. Thổ dân Odisha (Ấn Độ) dùng dầu ép từ cây làm chế phẩm thoa tóc.

Kỹ thuật trồng cây quế vị

1. Cách chọn giống rau và đất trồng

Cây giống: Rau quế vị được nhân giống chủ yếu bằng cách giâm cành. Không khó để kiếm loại rau này tại chợ quê, khi mua về ta dùng dao hay kéo thật bén cắt lấy phần gốc cứng già (dài khoảng 10 – 15 cm) để sử dụng làm cành giâm, phần ngọn và lá rau thì được sử dụng để chế biến thức ăn.

Đất trồng: Rau quế vị rất ưa thích những khu đất có độ ẩm cao như đất dinh dưỡng từ phân trùn quế, tiến hành ghim nhẹ gốc các nhánh rau quế làm giống vào đất dinh dưỡng ở độ sâu khoảng 4 – 5cm. Sau đó tưới nước nhẹ nhàng vừa đủ ẩm. Hạn chế không tưới quá mạnh sẽ làm lay động gốc rau trồng (có thể dùng cây que tạo lỗ rồi ghim gốc rau vào để tránh làm hư hại các mô ra rễ).

2. Chọn vị trí đặt chậu cây quế vị

Rau quế vị sinh trưởng tốt nơi có ánh sáng mặt trời vừa phải do vậy cần tránh nắng chiếu gắt vào buổi trưa vì sẽ khiến rau chậm ra lá mới, cành giâm có thể bị khô héo cà có thể không thể ra rễ được.

3. Chăm sóc và tưới rau

Nên tưới rau quế vị thường xuyên khi vừa mới trồng để rau mau thúc đẩy ra rễ mới, sau vài ngày chỉ cần duy trì tưới một lần trong ngày vì đất dinh dưỡng là loại đất giữ ẩm rất tốt.

Sau hai tuần thì từ gốc rau các cành non mọc ra và có xu hướng bò ngang nên phải chọn chậu trồng có kích thước miệng chậu khá rộng.

Rau quế vị trồng tại nhà không sử dụng nhiều phân bón hóa học hay thuốc BVTV. Do vậy chỉ cần bón thêm đất dinh dưỡng vào mặt chậu sau mỗi lần cắt thu hoạch rau.

Thăm vườn thường xuyên và phát hiện cỏ dại mọc để hạn chế cạnh tranh dinh dưỡng cho cây.

Địa chỉ bán cây giống rau quế vị uy tín ?

Địa chỉ: Ngách 68/45, ngõ 68, đường Nguyễn Văn Linh, Long Biên. Đối diện với Tổng công ty may 10, Hà Nội.

• Quý khách xin vui lòng liên hệ với Cây cảnh Hải Đăng để được các chuyên viên của chúng tôi tư vấn lựa chọn sản phẩm cây giống quế vị phù hợp.
• Chúng tôi sẽ chụp ảnh sản phẩm cho quý khách nếu có yêu cầu.
• Chúng tôi sẽ kiểm tra kỹ hàng hóa đảm bảo chất lượng và đúng quy cách trước khi giao.
• Quý khách ở xa vui lòng tiến hành chuyển khoản trước hoặc đặt cọc trước. Nếu quý khách ở nội thành có thể áp dụng ship nhanh với chi phí 50k một lần ship.