Bộ sưu tập
Lần cập nhật ( chỉnh sửa và cải tiến ) nội dung gần nhất: 21/7/2021.
A. Xem cây giống rau bò khai
B. Phân loại và gọi tên
Tên thường gọi | Bò khai |
Tên gọi khác trong Tiếng Việt | Dây hương, hồng trục, rau ngót leo, dã diến, rau nghiến, hạ hòa, khau hương, phắc hiển ( Tày ), long châu sói ( Dao ) |
Tên Tiếng Anh | Đang tìm hiểu |
Tên gọi khác tại một số quốc gia, lãnh thổ, khu vực, dân tộc, bộ lạc, … | മലയാളം ( tiếng Malayalam ): വെട്ടടമ്പ്; 中文 ( Trung văn ): 赤苍藤; |
Danh pháp khoa học ( hiện tại ) | Erythropalum scandens Blume |
Danh pháp đồng nghĩa | Dactylium vagum Griff. |
Decastrophia inconspicua Griff. | |
Erythropalum grandifolium Elmer | |
Bộ thực vật | Santalales |
Họ thực vật | Olacaceae |
Chi thực vật | Erythropalum |
Nguồn gốc | Việt Nam |
C. Đặc điểm rau bò khai
Rau bò khai là một loại cây tiểu mộc dạng cây dây leo dài 5 – 10 m, có ngọn mảnh dẻ, xanh non giống với ngọn su su. Thân cây chỉ nhỏ bằng đầu đũa, giòn, dễ gãy, trên thân được chia thành nhiều nhánh đốt, bò và bám theo cây gỗ hoặc giá thể vươn cao đón ánh nắng mặt trời giống như cây tầm gửi. Ở các phần đầu của đốt có các tua nách cùng cuống lá đua ra. Cuống lá có chiều dài từ 3 – 10 cm. Lá hình trứng hay hình trái tim, dài, nhọn ở đỉnh, gốc lá tù. Hoa nhiều mọc thành cụm dạng xim dài 6 – 18 cm, cuống cụm hoa dài 4 – 10 cm, cuống mỗi chiếc hoa dạng chỉ dài 2–5 mm. Đài hoa dạng quả đầu, răng cưa bộ 5, chỉ khoảng 1 mm. Nhị hoa với các túm lông ở hai bên. Cánh hoa màu trắng dài 1,5 – 2 mm. Quả hạch hình bầu dục hay hình trứng ngược, kích thước 1,5 – 2,5 dài x 0,8 – 1,2 cm rộng, với đài hoa bền ở đỉnh quả, khi chín nứt thành các múi để lộ bề mặt bên trong màu đỏ. Hạt màu xanh chàm, cũng hình bầu dục rộng. Thời gian ra hoa và kết quả từ tháng 3 tới tháng 9.
D. Phân bố
Rau bò khai có mặt tại các khu rừng bãi bồi và khu rừng ven sông, ở độ cao từ 100 – 1500 m so với mực nước biển.
Có tại nước bạn Trung Quốc ( các tỉnh Quảng Đông, Quảng Tây, nam Quý Châu, Hải Nam, Vân Nam, đông nam Tây Tạng ) và các quốc gia ở Đông Nam Á, Nam Á như: Bangladesh, Brunei, Bhutan, Campuchia, Ấn Độ, Indonesia, Lào, Malaysia, Myanma, Philippines, Thái Lan, Việt Nam
Ở Việt Nam, dây hương có ở hầu hết các tỉnh vùng núi phía Bắc, nhiều nhất là Bắc Kạn, Lạng Sơn và Thái Nguyên và được coi là một trong những loại rau đặc sản.
Vào khoảng mùa xuân, rau bò khai bắt đầu trổ ngọn xanh tốt và trổ mùa quanh năm. Người ta lên rừng hái ngọn bò khai về để xào nấu, chẳng cần phải cầu kỳ gì, chỉ cần mỡ phi tỏi vàng rồi cho rau vào xào to lửa, đều tay là đã có món rau ngon tuyệt, xanh mướt, giòn, ngọt với mùi vị rất đặc biệt.
E. Rau bò khai có tác dụng gì ?
– Làm thực phẩm: Có rất nhiều cách chế biến rau Bò khai ngon khác nhau, thường thì rau Bò khai sẽ được dùng chủ yếu để làm các món xào và nấu canh. Dây hương xào nhìn giống như rau xu xu nhưng ăn giòn, ngọt hơn rất nhiều. Rau bò khai có thể xào chung với các loại thực phẩm khác như thịt bò, thịt heo, trứng để tăng thêm hương vị đậm đà.
Có thể kể ra một số món ăn phổ biến như Rau Bò khai xào tỏi, rau bò khai xào mực, rau bò khai xào tôm, rau bò khai xào trứng, rau bò khai xào mỳ tôm, rau bò khai xào thịt bò, …
– Chữa bệnh: Thân và lá của rau bò khai có vị hơi đắng, tính bình, quy vào can, thận và đường niệu. Sau khi hái lá và ngọn non, dùng làm rau ăn, phần thân cành có thể băm nhỏ từng đoạn 2 – 3 cm, phơi khô dùng dần để chữa tê thấp và sốt. Người dùng nếu là phụ nữ và trẻ em có thể đem bò khai đun sôi với nước để uống hạ sốt vào mùa hè hoặc chữa chứng đau tê thấp vào mùa lạnh. Đàn ông có thể đem thân cành để ngâm rượu dùng giúp tăng cường sinh lực.
Lá và ngọn non của cây bò khai ngoài việc mang tới hương vị thơm ngon và mới lạ cho người thưởng thức mà còn giúp chữa chứng đái rắt, đái vàng, phù thận. Những người bị mệt mỏi do công việc hoặc sức khỏe kém, chán ăn, hay ăn không ngon có thể dùng canh nấu hoặc nước sắc cây rau bò khai để cải thiện đời sống sinh hoạt.
F. Kỹ thuật nhân giống bò khai
1. Kỹ thuật giâm hom
Chọn đoạn thân bánh tẻ, cắt thành những đoạn dài 5 – 10 cm, mang 3 đốt nhúng gốc hom vào dung dịch thuốc kích thích ra rễ, sau đó giâm vào trên luống đất đã chuẩn bị sẵn, hoặc trên khay cát hay trong bầu, giâm sâu bằng 1/3 chiều dài đoạn hom.
Sau 2 – 3 tuần hom ra rễ, chồi non xuất hiện. Khi cây con ra chồi dài khoảng 5 – 7 cm là có thể đem đi trồng.
Trong thời gian giâm hom chú ý tưới và giữ đất luôn ẩm.
2. Kỹ thuật trồng
– Chọn đất và làm đất
Cây rau bò khai dễ trồng và sinh trưởng tốt trên nhiều dạng lập địa và đất có thành phần cơ giới khác nhau, tốt nhất là đất còn kết cấu sau nương rẫy, vườn rừng hoặc rừng khai thác kiệt có độ tàn che từ 0,1 – 0,3.
Làm đất theo băng rộng 1 m, băng chừa 0,5 m song song đường đồng mức, trên băng làm toàn diện hay cục bộ từng khóm, cày hoặc cuốc sâu tối thiểu 30 cm.
– Thời vụ, phân bón kỹ thuật trồng và chăm sóc
+ Thời vụ trồng tốt nhất là mùa mưa từ tháng 4 – 10 hàng năm.
+ Phân bón: Chủ yếu là bón lót tốt nhất dùng phân chuồng hoai, cứ 100 kg phân chuồng trộn thêm 1kg NPK.
+ Kỹ thuật trồng: Trên băng đã dọn sạch thực bì và làm đất cứ cách 60 – 70 cm cuốc 1 hố có kích thước 30 x 30 x 30 cm cho phân trộn đều vá tiến hành trồng bình thường như trồng các loại cây khác. Mỗi hố trồng từ 2 – 3 hom, 1 ha trồng 20.000 hom.
– Chăm sóc: Cây bò khai là cây ưa đất ẩm, nên phải thường xuyên tưới nước nhất là thời gian đầu. Khi cây đạt chiều cao 0,5 m thì hái ngọn để cây ra nhiều chồi, chồi dài 0,5 m lại hái lần 2 và bước đầu đã được thu hoạch. Sau một năm thì khép tán đến tuổi thành thục, cây cho nhiều cành đan chéo vào nhau và xù to ra, ta duy trì bề rộng luống từ 1 – 1,2 m và cao ngang ngực 1,3 m.
3. Thu hoạch
Bò khai có thể thu hái gần quanh năm, chỉ trừ vài tháng mùa đông quá lạnh, ngọn non không mọc được; nhưng mùa thu hái nhiều nhất vẫn là mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 9, 10. Khi chế biến để ăn, người ta thường lấy lá và ngọn non vò rửa kỹ, rửa sạch cho hết mùi khai rồi luộc, nấu canh hoặc sào với thịt hay lòng gan các loại gia súc hay gia cầm. Rau bò khai được tiêu thụ rộng rãi trên thị trường, đặc biệt là các nhà hàng đặc sản rất ưa chuộng.
G. Địa chỉ mua giống rau bò khai uy tín chất lượng ?
Địa chỉ: Ngách 68/45, ngõ 68, đường Nguyễn Văn Linh, Long Biên. Đối diện với Tổng công ty may 10, Hà Nội.
- Quý khách xin vui lòng liên hệ với Cây cảnh Hải Đăng để được các chuyên viên của chúng tôi tư vấn lựa chọn sản phẩm cây giống rau bò khai phù hợp.
- Chúng tôi sẽ chụp ảnh sản phẩm cho quý khách nếu có yêu cầu.
- Chúng tôi sẽ kiểm tra kỹ hàng hóa đảm bảo chất lượng và đúng quy cách trước khi giao.
- Quý khách ở xa vui lòng tiến hành chuyển khoản trước. Nếu quý khách ở nội thành có thể áp dụng ship nhanh với chi phí 40k một lần ship.