Cây giống cát sâm (sâm nam)

Sửa chính tả và điều chỉnh lại nội dung: 21/3/2025;

Cát sâm còn có tên gọi khác là sâm nam, sâm chuột, ngưu đại lực, sơn liên ngâu, đại lực thự. Về tên gọi Cát sâm, cát là sắn. Vị thuốc giống củ sắn lại có tác dụng bổ do đó có tên Cát sâm. Tên khoa học của cây là Nanhaia speciosa (Champ. ex Benth.) J.Compton & Schrire; đồng nghĩa: Millettia speciosa Champ. ex Benth.. Thuộc họ Cánh bướm hay họ Đậu Fabaceae.

Mô tả cây cát sâm

Cát sâm là một loại cây nhỡ, có những cành mọc tựa, có rễ củ mẫm, vị hơi ngọt, mát. Lá kép lông chim lẻ, có lá kèn. Lá chét mọc đối. Lá non và cành non có phủ lông mềm màu xanh xám. Hoa dài 10 – 25mm, đài hình ống, miệng loa rộng, cánh hoa màu đỏ hay hơi tím. Nhị 10. Vòi hình sợi. Quả dẹt trong chứa 1 – 10 hạt hình thấu kính, rốn rộng và ngắn. Ra hoa vào tháng 6 – 8, kết quả vào tháng 9 – 12.

Thông tin thêm

1. Phân bố, thu hái và chế biến

Cát sâm mọc hoang tại những vùng đồi núi của nhiều tỉnh miền Bắc nước ta (Bắc Ninh, Bắc Giang, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Hà Tây, Hòa Bình).

Một số nơi trồng để lấy củ làm thuốc. Rễ củ đào ở những cây đã trồng được hơn một năm, vào thu đông, rửa sạch, thái mỏng, phơi hay sấy khô. Không chế biến gì khác, hoặc tẩm nước gừng hoặc nước mật rồi sao vàng.

2. Thành phần hóa học (sưu tầm)

Báo cáo khoa học “Nghiên cứu thành phần hóa học của rễ củ cây Cát sâm (Millettia speciosa Champ.)” của Vũ Đức Lợi cùng cộng sự; Tạp chí khoa học, Đại học Quốc gia Hà Nội; Vol. 38, No. 3 (2022) 19-26:

Nghiên cứu đã sử dụng phương pháp chiết Soxhlet và sắc ký cột để chiết xuất, phân lập được 4 hợp chất từ rễ củ cây Cát sâm. Kết quả đã xác định cấu trúc 4 hợp chất phân lập được là: maackiain, calycosin, genistein và medicarpin thông qua các kết quả đo nhiệt độ nóng chảy, phổ khối, phổ cộng hưởng từ hạt nhân và so sánh với các dữ liệu công bố của các hợp chất liên quan. Đây là các hợp chất chính trong rễ củ cây cát sâm.

Công dụng và liều dùng theo y học cổ truyền

Rễ củ có vị cam, tính bình. Quy kinh phế, thận, tỳ.

Công dụng

• Bổ phế nhuận phế, mạnh cân hoạt lạc (làm mạnh gân cơ xương cốt, giảm đau lưng).
• Theo “Biên soạn Quốc gia về Y học Thảo dược Trung Quốc” dùng điều trị đau thắt lưng do lao lực, phong thấp phạm quan tiết (đau nặng mỏi các khớp), phế nhiệt (Viêm phế quản), phế hư khái thấu (ho do phế hư), viêm phế quản mạn tính, viêm gan mạn, di tinh, bạch đới. Một số vùng sử dụng như là vị thuốc trừ thấp trong các bệnh lao phổi, viêm khớp dạng thấp, đau thắt lưng và gút.
• Theo Giáo sư Đỗ Tất Lợi, Cát sâm được xem là một vị thuốc bổ, mát. Thường dùng trong những trường hợp suy nhược, ho, sốt khát nước, nhức đầu, tiểu tiện khó khăn.
• Chữa cơ thể suy nhược, kém ăn, ho nhiều đờm (tẩm gừng sao vàng), nhức đầu, ho khan, khát nước, sốt về chiều, bí tiểu tiện (tẩm mật sao).

Liều dùng

• Thường dùng 30 – 60g (theo “Biên soạn Quốc gia về Y học Thảo dược Trung Quốc”).
• Ngày dùng 15 – 30g có thể tới 40g, dạng thuốc sắc hoặc thuốc bột (theo Viện dược liệu).

Bài học kinh nghiệm

Thuốc bổ dùng cho những người yếu, ho, sốt khát nước:

• Chuẩn bị: Cát sâm 12g, Mạch môn 12g, Thiên môn 8g, Vỏ rễ dâu 8g.
• Chế biến và sử dụng: cho tất cả vào 400ml nước, đun sắc còn 200ml. Chia 3 lần uống trong ngày.

Thuốc chữa sốt, khát nước:

• Chuẩn bị: Cát sâm 12g, Cát căn 12g, Cam thảo 4g, nước 400ml.
• Chế biến và sử dụng: Đun lên sắc còn 200ml. Chia 3 lần uống trong ngày.

Bài thuốc chữa suy nhược cơ thể:

• Chuẩn bị: Lá đinh lăng phơi khô 20g, Rễ đinh lăng 15g đã sao vàng, Cát sâm 10g, Sinh địa 8g.
• Bào chế và sử dụng: Cho thuốc vào ấm sắc cùng 0.5 lít nước, đun cô cạn cho đến khi chỉ còn khoảng 150ml nước thuốc. Mỗi lần uống ¹/₃ bát thuốc, uống thành 3 lần dùng hết trong một ngày, kiên trì dùng đều đặn trong khoảng 10 ngày đến nửa tháng để thấy hiệu quả.

Địa chỉ bán cây cát sâm tại Hà Nội uy tín ?

Địa chỉ: Ngách 68/45, ngõ 68, đường Nguyễn Văn Linh, Long Biên. Đối diện với Tổng công ty may 10, Hà Nội.

• Quý khách xin vui lòng liên hệ với Cây cảnh Hải Đăng để được các chuyên viên của chúng tôi tư vấn lựa chọn sản phẩm cây giống cát sâm phù hợp.
• Chúng tôi sẽ chụp ảnh sản phẩm cho quý khách nếu có yêu cầu.
• Chúng tôi sẽ kiểm tra kỹ hàng hóa đảm bảo chất lượng và đúng quy cách trước khi giao.
• Quý khách ở xa vui lòng tiến hành chuyển khoản trước. Nếu quý khách ở nội thành có thể áp dụng ship nhanh với chi phí 30,000 VNĐ một lần ship.