Cây giống ba gạc Phú Thọ

Độ hoàn thiện nội dung: 70%.

Ba gạc Phú Thọ hay ba gạc Phú Hộ, ba gạc thổ, ba gạc châu Phi, bầu giác, tên tiếng Anh là poison devil’s-pepper (danh pháp khoa học là Rauvolfia vomitoria Wennberg; đồng nghĩa: Rauvolfia stuhlmannii K.Schum.), là một loài thực vật có hoa thuộc họ La bố ma Apocynaceae.

Mô tả cây ba gạc Phú Thọ

Cây ba gạc Phú Thọ – Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam – Tập I – Đỗ Huy Bích cùng các tác giả khác (đã sửa chính tả):

Cây nhỏ, cao 4 – 8m, thường gặp dưới dạng cây bụi cao 3 – 4m, phân nhánh nhiều. Thân cành màu nâu bạc, có nốt sần và vết sẹo của lá. Lá mọc vòng 3 – 5 cái, phần nhiều là 4, hình mũi mác đến bầu dục, đầu nhọn, có thể dài đến 20cm, rộng 7cm.

Cum hoa mọc ở kẽ lá và đầu cành thành xim hai ngả hình tán, hoa nhỏ, nhiều, màu trắng lục; đài hình chén nhẵn; cánh hoa xoăn, ống tràng phình ở hai đầu; nhị dính ở họng tràng; bầu 2 ô, vòi nhụy có lông ở đáy. Quả hạch, riêng lẻ hoặc đôi một rời nhau, hình trứng hoặc hơi tròn, khi chín màu đỏ da cam, hạt dẹt, cong, có khía. Toàn cày có nhựa mủ. Mùa hoa: tháng 7 – 8; mùa quả: tháng 9 – 11.

Thông tin thêm

1. Phân bố và sinh thái

Cây ba gạc Phú Thọ – Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam – Tập I – Đỗ Huy Bích cùng các tác giả khác (đã sửa chính tả):

Ba gạc Phú Thọ có nguồn gốc hoang dại ở châu Phi. Loài này cùng với ba gạc hoa đỏ là nguồn cung cấp nguyên liệu ba gạc chủ yếu của thế giới, để chiết xuất hoạt chất làm thuốc chữa cao huyết áp. Ba gạc Phú Thọ được phát hiện đầu tiên ở Việt Nam năm 1959 lại vùng Phú Hộ thuộc huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ hiện nay. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa xác định được cụ thể về xuất xứ của cây này là vốn mọc tự nhiên hay do người Pháp đưa vào trồng tại Trại cây nhiệt đới Phú Hộ trước đây, sau trở nên hoang dại hóa.

Đó là một cây bụi lớn, ưa ẩm, ưa sáng. Cây còn nhỏ có thể hơi chịu bóng. Do khả năng tái sinh cây chồi tốt, nên phần lớn các cá thể còn sót lại ở vùng Phú Hồ hiện nay (tổng số 56 cây – điều tra năm 1997) là cây chồi, đã bị chặt đốn nhiều lần. Cây sinh trưởng phát triển tốt trong điều kiện khí hậu và đất đồi vùng trung du. Những cây trồng lưu giữ tại vườn thuốc ngoại thành Hà Nội (Viện Dược Liệu) đã được trên 30 năm, vẫn ra hoa quả đều hàng năm. Do số lượng cá thể hiện còn sót lại trong tự nhiên ít, nên ba gạc Phú Thọ cũng được đưa vào Sách Đỏ Việt Nam để bảo vệ.

2. Thành phần hoá học

Cây ba gạc Phú Thọ – Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam – Tập I – Đỗ Huy Bích cùng các tác giả khác (đã sửa chính tả):

Chủ yếu là alkaloid tập trung ở rễ và lá. Ở rễ, hàm lượng alkaloid toàn phần là 1 – 1,5%, tập trung 90% ở vỏ rễ. Cây trồng ở Việt Nam có vỏ rễ chứa 3,28 – 5,66% alkaloid toàn phần. Rễ chứa reserpine (0,2%), ajmaline, reserpiline và một số alkaloid đặc biệt thuộc các nhóm yohimbine (quebrachine) và heteroyohimbine (raumitorine, rauvanine là đồng phân của reserpine, alstonine là đồng phân của serpentine). Vỏ rễ là nguyên liệu để chiết xuất reserpine, ajmaline, reserpiline.

Lá chứa 1% alkaloid là dẫn chất của heteroyohimbine và oxindole tương ứng. Ngoài ra, lá còn chứa các hợp chất flavonoid dưới dạng heteroside của kaempferol.

Từ loài cây ba gạc này, đã chiết xuất được 0,05% reserpine và ajmaline.

3. Tác dụng dược lý

Cây ba gạc Phú Thọ – Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam – Tập I – Đỗ Huy Bích cùng các tác giả khác (đã sửa chính tả):

Dạng chiết từ ba gạc Phú Thọ trên chó gây mê thực nghiệm có tác dụng hạ huyết áp, đồng thời tăng cường hoạt động tiêu hóa (Raymond – Hamet). Cao chiết từ ba gạc Phú Thọ đã lấy hết reserpine vẫn còn tác dụng hạ huyết áp trên súc vật thí nghiệm cũng như trên bệnh nhân tăng huyết áp (J. La Barre).

Ở Việt Nam, cao chiết từ vỏ rễ và rễ nhỏ của ba gạc Phú Thọ đã được chứng minh có tác dụng hạ huyết áp rõ rệt, kéo dài trên mèo và chuột cống trắng.

Tác dụng hạ huyết áp xuất hiện cả trên súc vật có huyết áp bình thường và súc vật gây cao huyết áp thực nghiệm. Với liều dùng 20mg/kg cao ba gạc Phú Thọ có tác dụng hạ huyết áp tương đương với liều 7mg/kg của reserpine. Trên chuột nhắt trắng bằng đường uống LD₅₀ của cao ba gạc Phú Thọ Là 977,2mg/kg (P.D Mai).

Công dụng và liều dùng ba gạc Phú Thọ

Ở Việt Nam, viên Rauvomin được điều chế từ cao ba gạc Phú Thọ đã được điều trị thử nghiệm chống tăng huyết áp trên lâm sàng, thuốc có tác dụng hạ huyết áp tốt, đặc biệt đối với những bệnh nhân tăng huyết áp vừa và nhẹ.

Ở Trung Phi và Tây Phi, ba gạc Phú Thọ được dùng làm nguyên liệu để chiết xuất alkaloid do có hàm lượng alkaloid cao (PROSEA 1999).

Liều dùng: Viên Rauvomin 2mg (alkalod toàn phần), mỗi lần uống 1 – 2 viên, ngày uống 2 lần.

Địa chỉ bán cây giống ba gạc Phú Thọ uy tín, chất lượng ?

Địa chỉ: Ngách 68/45, ngõ 68, đường Nguyễn Văn Linh, phường Long Biên, thành phố Hà Nội.