Dây đòn gánh hay đòn kẻ cắp, đòn kẻ trộm (danh pháp khoa học là Gouania leptostachya DC.) là một loài thực vật có hoa thuộc họ Táo Rhamnaceae.


Mô tả cây đòn gánh
Dây leo hoặc mọc tựa. Lá dài 4 – 10cm, rộng 2 – 6cm, hình bầu dục, phía cuống hơi hình tim, đầu nhọn, mép có răng cưa. Cụm hoa tận cùng hay ở nách lá, thường hợp thành chùy dài 10 – 25cm, có móc ở gốc cuống. Hoa hợp từ 4 – 7 trên một trục ngắn ở nách một lá bắc hình ba cạnh. Hoa đực 5 lá đài, 5 cánh hoa, 5 nhị, bao phấn rất nhỏ. Đĩa rất nhỏ, mẫm bao quanh vòi, nuốm có 3 thùy.
Hoa cái có bầu hạ, bầu rất thấp 1mm. Quả khô dài 8 – 10mm, rộng 10 – 12mm khi chín tách thành ba quả mang cánh, hai đầu có đài tồn tại. Hạt dài 1mm, rộng 3mm. Mùa hoa: Tháng 7 – 8, mùa quả: Tháng 9. Cây có hai thứ nữa:
G. leptostachya var. macrocarpa Pit., có quả to, dài 10 – 12mm, rộng 13 – 15mm, đen nhạt có cánh dày. Mùa quả: Tháng 12.
G. leptostachya var. tonkinensis Pit., có lá răng cưa nhỏ, lá kèm hình lá rất rộng, ôm lấy thân ở phía dưới, tồn tại. Hoa dưới của hoa tự đính trên những trục khá dài và kèm theo lá bắc. Quả nâu vàng nhạt.
Thông tin thêm
1. Phân bố, thu hái và chế biến
Cây mọc hoang tại khắp các tỉnh miền Bắc nước ta, thường ở những nơi dãi nắng. Thường người ta sử dụng toàn bộ phận trên mặt đất của cây. Dùng tươi.
2. Thành phần hóa học (sưu tầm)
Luận án Tiến sĩ Dược học “Nghiên cứu đặc điểm thực vật, thành phần hóa học và tác dụng chống viêm in vitro của cây dây đòn gánh (Gouania leptostachya DC.) họ Táo ta Rhamnaceae” của Nguyễn Thị Hằng; Dược liệu – Dược học cổ truyền; mã số: 9720206; 2023:
Đã sơ bộ xác định sự có mặt các nhóm chất trong Dây đòn gánh gồm: saponin, flavonoid, đường khử, sterol và caroten.
Từ phần trên mặt đất cây Dây đòn gánh nghiên cứu, đã phân lập và xác định được cấu trúc 15 hợp chất, bao gồm: 5 hợp chất saponin mới (gouaniasid VII-IX, joazeirosid C và gouaniosid A); 4 hợp chất flavonoid (quercitrin, isoquercitrin, catechin, kaempferol-3-O-[(6-O–E-caffeoyl)-β–D-galactopyranosyl]-(1→2)-α–L-rhamnopyranosid) cùng với 1 hợp chất fructosid (n-butyl-β–D-fructopyranosid) lần đầu được phân lập từ chi Gouania; 3 hợp chất triterpenoid (lupeol, acid alphitolic, acid epigouanic) lần đầu tiên được phân lập từ loài G. leptostachya; 2 hợp chất đã biết còn lại là acid ceanothenic và daucosterol.
Công dụng và liều dùng cây đòn gánh
Nhân dân thường dùng cây này giã nhỏ thêm ít rượu xoa bóp vào những nơi sưng tấy đau nhức do bị đòn, ngã bị thương sưng tấy (tên đòn kẻ trộm hay dây đòn gánh là vì kẻ trộm bị đánh hay khi bị đánh bằng đòn gánh mà bị sưng đau thì dùng cây này mà chữa). Thường dùng ngoài không kể liều lượng. Có khi vừa xoa bóp bên ngoài, vừa ngâm rượu mà uống.
Còn dùng chữa bỏng, kinh nguyệt không đều.
Địa chỉ bán cây giống đòn gánh tại Hà Nội uy tín ?
Địa chỉ: Ngách 68/45, ngõ 68, đường Nguyễn Văn Linh, Long Biên. Đối diện với Tổng công ty may 10, Hà Nội.
- Quý khách xin vui lòng liên hệ với Cây cảnh Hải Đăng để được các chuyên viên của chúng tôi tư vấn lựa chọn sản phẩm cây dây đòn gánh phù hợp.
- Chúng tôi sẽ chụp ảnh sản phẩm cho quý khách nếu có yêu cầu.
- Chúng tôi sẽ kiểm tra kỹ hàng hóa đảm bảo chất lượng và đúng quy cách trước khi giao.
- Quý khách ở xa vui lòng tiến hành chuyển khoản trước. Nếu quý khách ở nội thành có thể áp dụng ship nhanh với chi phí 30,000 VNĐ một lần ship.