Sửa chính tả và điều chỉnh lại nội dung: 21/3/2025;
Đẳng sâm bắc hay đẳng sâm, đẳng linh sâm, đảng sâm, dangshen (tiếng Trung: 党参) (danh pháp khoa học là Codonopsis pilosula Nannf., đồng nghĩa: Campanumoea pilosula Franch.) là một loài cây sống lâu năm thuộc họ Hoa chuông Campanulaceae. Cây có nguồn gốc ở khu vực đông bắc châu Á và bán đảo Triều Tiên, thông thường được tìm thấy mọc xung quanh các bờ suối hay các cánh rừng thưa dưới bóng các cây to.



Mô tả cây đẳng sâm
Đẳng sâm là cây bụi rậm rạp, có xu hướng leo bằng thân quấn, với các lá hình tim, hoa hình chuông màu lục nhạt với 5 đầu cánh hoa cùng các gân màu tía nhạt hay vàng. Loài cây này có thể cao tới 2,4 – 3 m và rễ dài 10 – 45 cm, dày 1 – 3 cm.
Thông tin thêm
1. Phân loài được chấp nhận
Dưới đây là 3 phân loài đẳng sâm được chấp nhận đến hiện tại (2025):
- Codonopsis pilosula subsp. handeliana (Nannf.) D.Y.Hong & L.M.Ma (tiếng Trung: 闪毛党参; bính âm: shǎnmáo Dǎngshēn)
- Codonopsis pilosula subsp. pilosula (tiếng Trung: 党参; bính âm: Dǎngshēn)
- Codonopsis pilosula subsp. tangshen (Oliv.) D.Y.Hong (tiếng Trung: 川党参; bính âm: Chuān Dǎngshēn)
2. Thành phần hóa học
Báo cáo khoa học “Thành phần hóa học và hoạt tính kháng nấm của củ cây đảng sâm Codonopsis pilosula” của Hoàng Đức Nghĩa, Vũ Thị Thoa cùng cộng sự; Tạp chí phân tích Hóa, Lý và Sinh học – Tập 25, Số 2/2020:
Trên thế giới đã có các nghiên cứu về thành phần hoá học của Đảng sâm, các nghiên cứu chỉ ra rằng trong cây có chứa các hợp chất polyacetylene, terpenoid, alkaloid, glycoside, flavonoid, saponin và polysaccharide; trong đó, củ Đảng sâm chứa các thành phần chủ yếu gồm saponin và polysaccharide.
…
Củ của cây Đảng sâm C. pilosula được thu hoạch vào tháng 08/2018 ở huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam và được giám định bởi ThS. Nghiêm Đức Trọng, Đại học Dược Hà Nội.
…
Saponin trong củ Đảng sâm chủ yếu là saponin triterpenoid, nhóm dammaran tetracyclic (saponin triterpen 4 vòng), một ít là oleanane (saponin triterpen 5 vòng), chứa protopanaxadiol (ginsenosid Rb1) và protopanaxatriol (ginsenosid Rg1, ginsenosid Re). Polysaccharide có trong Đảng sâm được cấu thành từ các monosaccharide liên kết với nhau bằng liên kết 1→3 hoặc 1→2,3 glucosid; có khung (1→3)-β-D-galactopyranosyl, (1→2,3)-β-D-galactopyranosyl và (1→3)-β-D-rhamnopyranosyl. Gần đây, Zhang YJ và cộng sự (2010) đã phân lập được một polysaccharide từ củ đảng sâm C. pilosula có khối lượng phân tử 7.4 × 104 u được tạo thành từ các monomer galactose, arabinose, rhamnose qua các liên kết (1→3)-β-GalpNAc, (1→3)-β-Rhap và (1→2,3)-β-Galp.
Công dụng và cách dùng
Rễ của đảng sâm được sử dụng trong y học cổ truyền Trung Hoa để hạ huyết áp, tăng hồng cầu và bạch cầu, điều trị chứng biếng ăn do tì vị hư nhược, khí huyết thiếu, tăng cường hệ miễn dịch và bổ sung khí. Rễ đảng sâm được thu hoạch vào năm thứ 3 hay 4 của đời cây và phơi khô trước khi đem bán.
Được coi là “nhân sâm của người nghèo“, rễ của đẳng sâm cũng có thể được sử dụng để làm vị thuốc thay thế rẻ tiền hơn cho nhân sâm (Panax ginseng) vì đảng sâm và nhân sâm cùng bổ khí với đảng sâm bổ trung ích khí còn nhân sâm bổ tỳ vị và bổ nguyên khí. Tuy nhiên, không phải trong trường hợp nào cũng thay thế được, chẳng hạn đảng sâm trị ho suyễn do phế hư còn nhân sâm cũng trị ho suyễn và trị phế khí muốn tuyệt, hơi thở ngắn, thở ra gấp mà hít vào yếu, ho từng cơn, mạch tuyệt. Đảng sâm trị âm suy, cảm mạo, miệng khát còn nhân sâm trị miệng khát, tiêu khát (ngoại cảm không được dùng nhân sâm). Đảng sâm trị huyết hư còn nhân sâm trị huyết thoát (xuất huyết). Nhân sâm an thần, ích khí, hồi cứu sinh mạng nhưng đảng sâm không có các tác dụng này.
Một số bài thuốc có sử dụng đảng sâm là thập toàn đại bổ thang, tứ quân tử thang, … Trang Web của Bộ Y tế Việt Nam còn giới thiệu loài Codonopsis javanica (Hook.f. & Thomson) dưới tên gọi đảng sâm. Tuy nhiên, hai loài này có thể không có các dược tính hoàn toàn giống nhau.
Kỹ thuật trồng cây đẳng sâm
- Điều kiện trồng đẳng sâm: Nên chọn nơi có nhiệt độ từ 30 – 40oC, lựa chọn đất có chứa nhiều mùn, đất cao. Thời vụ trồng đẳng sâm thường vào tháng 2 – 4 và mùa hè, vụ thu đông trồng vào tháng 9 – 10. Trước khi gieo hạt thì đất phải được làm đất nhỏ và dọn sạch cỏ dại. Nên khơi rãnh để thoát nước tốt nhất.
- Trước khi gieo: Cần bón phân chuồng hoai mục hoặc phân xanh để giúp cho hạt giống nhanh chóng nảy mầm.
- Gieo hạt: Sau khi gieo hạt xong thì cho lên một lớp đất mỏng để phủ cùng với lớp rơm rạ ở trên. Cần tưới nước và chăm sóc hàng ngày để khoảng 10 ngày sau thì cây nhanh mọc. Khi cây xanh tốt thì cần làm giàn cho cây để cho cây sinh trưởng và phát nhanh chóng.
Địa chỉ bán cây đẳng sâm tại Hà Nội uy tín ?
Địa chỉ: Ngách 68/45, ngõ 68, đường Nguyễn Văn Linh, Long Biên. Đối diện với Tổng công ty may 10, Hà Nội.
- Quý khách xin vui lòng liên hệ với Cây cảnh Hải Đăng để được các chuyên viên của chúng tôi tư vấn lựa chọn sản phẩm cây giống đẳng sâm phù hợp.
- Chúng tôi sẽ chụp ảnh sản phẩm cho quý khách nếu có yêu cầu.
- Chúng tôi sẽ kiểm tra kỹ hàng hóa đảm bảo chất lượng và đúng quy cách trước khi giao.
- Quý khách ở xa vui lòng tiến hành chuyển khoản trước. Nếu quý khách ở nội thành có thể áp dụng ship nhanh với chi phí 30,000 VNĐ một lần ship.