Cây an xoa hoa tím

Độ hoàn thiện nội dung: 60%.

Cây an xoa – thảo dược quý nên có trong khu vườn nhỏ của mọi gia chủ nhờ công dụng đặc trị các bệnh về gan hiệu quả không ngờ. Bài viết dưới đây sẽ giới thiệu kỹ hơn cho bạn đọc.

An xoa hay thao kén cái, tổ kén lông, con chuột, dó lông (danh pháp khoa học là Helicteres hirsuta Lour.), là một loài thực vật có hoa trong họ Cẩm quỳ Malvaceae.

Mô tả cây an xoa

An xoa – Từ điển cây thuốc Việt Nam, tập 2, Võ Văn Chi (2018) (đã sửa chính tả):

Cây an xoa là dạng cây bụi,cao từ 1 – 3m, phân nhánh hình trụ, có lông, lá hình trái xoan, rộng từ 2,5 -7,5cm, dài 5 -17cm, gốc cụt hoặc hình tim, đầu thon thành mũi nhọn, mặt dưới của lá màu trắng, cả hai mặt có phủ đầy lông hình sao; gân gốc 5, cuống lá dài từ 0,8 – 4 cm, có lá kèm hình dải, có lông, dễ rụng. Cụm hoa bao gồm các bông ngắn, đơn hoặc xếp đôi ở nách lá. Hoa thường có màu hồng hay đỏ, cuống hoa có khớp và có lá bắc dễ rụng; đài hình ống phủ lông hình sao, màu đỏ chia 5 răng. Hoa gồm 5 cánh, cuống bộ nhị có vân đỏ, nhị 10, nhị lép bằng chỉ nhị, bầu có nhiều gợn, có 25 – 30 noãn trong mỗi lá noãn. Quả nang hình trụ nhọn, hạt nhiều hình lăng trụ.

Báo cáo của Phan Thị Yến Nhi, Phan Thành Đạt cùng cộng sự (2024) về đặc điểm thực vật cây an xoa thu hái tại An Giang và Kiên Giang đăng trên Tạp chí Khoa học Đại học Cần Thơ (xem chi tiết ở tài liệu gốc):

…

Cụm hoa an xoa có dạng chùm ngắn, có chiều dài khoảng 5 cm, vị trí của phát hoa mọc ra ở nách lá. Hoa đối xứng 2 bên. Hoa có 5 lá đài màu nâu đen, dính với nhau tạo thành ống quấn ông che chở màu trắng dày đặc. Tràng hoa có 5 cánh, màu hồng đỏ, đến đỏ tím, tiền khai hoa dạng kết lợp … Tràng hoa … của an xoa (dó lông, H. hirsuta) có màu cam đỏ (Kumar et al., 2014). Bội nhị đực gồm 10 nhị đính với nhau tạo thành ống, bao lấy bộ nhụy cái, bao phấn có 2 buồng hướng ngoại, đính lưng vào chỉ nhị. Bộ nhụy cái có bầu noãn thượng, chia thành 5 buồng dính nhau, noãn đính trung trụ. Quả thuộc quả khô tự mở, khi non có màu xanh được phủ lớp lông dày, khi già dần chuyển sang màu nâu, dài 6 – 7 cm, đường kính 1 cm. Hạt khi già có màu nâu đỏ, vỏ hạt cứng, bên ngoài có các chấm đen.

Công thức hoa: ↑⚥ K₍₅₎ C₅ A₍₁₀₎ G₍₅₎

Với K: đài hoa, C: cánh hoa, A: bộ nhụy đực, G: bộ nhụy cái.

…

… cây thân bụi, cao 0,8 – 1,0 m. Tiết diện cắt ngang thân hình tròn, vỏ thân mỏng, có màu xanh, phủ nhiều lông che chở lúc còn non; sau khi già, vỏ thân có màu nâu xám, lông che chở rụng và xuất hiện các lỗ vỏ là các hạt có màu xám trên vỏ thân. Chồi cây phân nhánh theo kiểu phân nhánh đơn với chồi bên mọc cách. Lá đơn, mọc cách trên cành, có màu xanh đậm ở mặt trên, xanh bạc ở mặt dưới, có lông che chở mịn xuất hiện ở cả hai mặt lá. Chóp lá nhọn, gốc lệch, mép răng cưa nhỏ, phiến lá nguyên thuôn, dài 15 – 25 cm, rộng 7 – 14 cm, gân lá hình lông chim.

Thông tin thêm

1. Phân bố, thu hái và chế biến

Loại cây này thường tập trung ở ven sống, ven suối hay trong rừng sâu. Mọc nhiều ở các tỉnh Tây Nguyên, Tây Ninh, Bình Phước. Sau khi thu hoạch cây an xoa thường được phơi khô. Sử dụng cả thân, cành và phần lá để làm thuốc. Việc thu hoạch cây có thể tiến hành quanh năm, thông thường nên thu hoạch vào khoảng tháng 5 đến tháng 11 vì lúc này cây có sự phát triển mạnh và có nhiều dược tính.

Sau khi thu hoạch, người ta sẽ tiến hành phân loại phần lá và phân thân ra. Sau đó cắt nhỏ rồi đem phơi hoặc sấy khô. Sau đó hai phần nguyên liệu sẽ được trộn đều và bảo quản để dùng dần.

Bảo quản nguyên liệu ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh những nơi ẩm thấp có thể làm vị thuốc bị mốc và mất chất. Chú ý không sử dụng khi có dấu hiệu mốc.

2. Thành phần hóa học (sưu tầm)

Báo cáo “Chemical constituents of the aerial parts Helicteres hirsuta Lour. (Malvaceae)” của Nguyễn Thị Thảo Ly cùng cộng sự; VNUHCM Journal of Natural Sciences:

Từ cao CHCl₃ của thân và lá cây thâu kén cái (Helicteres hirsuta Lour.) họ Cẩm quỳ (Malvaceae) thu hái tại huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang, Việt Nam vào tháng 5 năm 2018, thu được 4 hợp chất là (+)-pinoresinol (1), (3,4-dihydroxyphenyl)acetic acid ethyl ester (2), 7-O-methylisoscutellarein (3) và ethyl 3-(3,4-dihydroxyphenyl)lactate (4). Cấu trúc hóa học của chúng được làm sáng tỏ dựa trên phân tích phổ NMR và so sánh với dữ liệu được lấy ra trong các tài liệu tham khảo. Cả bốn hợp chất được phân lập đều cho thấy hoạt tính ức chế enzyme α-glucosidase hữu hiệu với IC₅₀ lần lượt là 37,9; 69,1; 12,5; 9,4 µM, tốt hơn so với chất đối chứng dương đối chứng dương (IC₅₀ = 168,0).

Báo cáo “Cytotoxic constituents from Helicteres hirsuta collected in Vietnam” của Đặng Ngọc Quang cùng cộng sự; Natural product research:

Nghiên cứu thành phần thực vật từ dịch chiết của Helicteres hirsuta Lour. (cây dược liệu Việt Nam) đã dẫn đến việc phân lập và làm sáng tỏ cấu trúc của mười hai chất chuyển hóa thứ cấp, bao gồm 3-O-trans-caffeoylbetulinic acid (1), 3β-benzoylbetulinic acid (2), betulinic acid methyl ester (3), betulinic acid (4), lupeol (5), 4-hydroxybenzoic acid (6), 3,4-dihydroxybenzoic acid methyl ester (7), 4-hydroxy-3,5-dimethoxybenzoic acid (8), 5,8-dihydroxy-7,4′-dimethoxyflavone (9), isoscutellarein 4′-methyl ether 8-O-β-D-glucopyranoside (10), methyl caffeate (11) and stigmasterol (12). Trong đó, hợp chất 2 được báo cáo là một hợp chất tự nhiên mới. Cấu trúc của chúng được làm sáng tỏ bằng sự kết hợp của phổ 2D NMR và ESI-FT-ICR-MS. Tám hợp chất trong số đó cũng đã được thử nghiệm về độc tính tế bào đối với năm dòng tế bào ung thư (Hela, HepG2, SK-LU-1, AGS và SK-MEL-2). Kết quả cho thấy các hợp chất (1, 3 đến 5, 9) có hoạt tính vừa phải. Đây là nghiên cứu đầu tiên về thành phần hóa học và độc tính tế bào của chúng đối với cây Helicteres hirsuta L. của Việt Nam.

Công dụng của cây an xoa

1. Tính vị 

Vị cay, có mùi thơm gần giống vị trà.

2. Quy kinh 

Kinh can.

3. Tác dụng dược lý và chủ trị 

• Có tác dụng tốt trong hỗ trợ điều trị ung thư, nhất là ung thư gan. Đồng thời giúp phòng ngừa và điều trị các bệnh về gan như men gan cao, viêm gan, xơ gan, …
• Hỗ trợ giải độc gan, làm mát gan, hạ men gan và tăng cường chức năng gan.
• Hỗ trợ điều trị bệnh mất ngủ, vàng da, chân tay yếu ớt.

4. Công dụng và liều dùng

Thông thường hay sử dụng 100 gram cây an xoa để khô nấu với 1,5 lít nước rồi dùng thay nước lọc hàng ngày.

Tùy theo thể trạng của bệnh nhân mà sử dụng với liều lượng khác nhau. Với đối tượng là người có thể trạng yếu và trẻ em thì chỉ nên dùng khoảng 50 gram cây an xoa mỗi ngày. Sau đó 5 ngày khi quen dần thì tăng liều lượng lên. Với trường hợp người có thể trạng khỏe mạnh thì có thể dùng liều lượng lên tới 150 gram để phát huy tối đa công dụng.

5. Độc tính

Nguyên liệu này hầu như không có độc tính. Nhưng ban đầu sẽ thấy hơi khó chịu, cồn cào. Tiếp tục sử dụng một thời gian thì cơ thể sẽ thích nghi hơn với việc dùng thuốc và làm các triệu chứng bệnh chuyển biến theo chiều hướng tích cực hơn.

Bài thuốc sử dụng cây an xoa

Trong dân gian vẫn lưu truyền cách dùng cây an xoa theo các bài thuốc sau:

1. Điều trị cho bệnh nhân ung thư gan 

Nhiều trường hợp ung thư gan giai đoạn cuối vẫn kiên trì áp dụng cách này. Người bệnh có thể tiến hành như sau:

• Chuẩn bị: 100 gram cây an xoa đã phơi khô.
• Dùng nguyên liệu nấu với 1000 ml nước cho đến khi còn 800 ml thì tắt bếp.
• Uống trước khi ăn tầm 20 phút.

2. Điều trị ung thư gan khi kết hợp với cây xạ đen 

Việc kết hợp với cây xạ đen có thể làm gia tăng khả năng điều trị căn bệnh này, bạn có thể tiến hành như sau:

• Chuẩn bị: 50 gram cây an xoa đã sao vàng và 50 gram cây xạ đen.
• Cho tất cả nguyên liệu nấu cùng 1500 ml nước cho đến khi còn 800 ml thì tắt bếp.
• Dùng uống sau khi ăn khoảng 15 phút.

3. Điều trị ung thư gan bằng cách kết hợp với cà gai leo

Ngoài xạ đen thì cà gai leo cũng có thể kết hợp với cây an xoa để điều trị ung thư gan. Bạn có thể tiến hành bài thuốc như sau:

• Chuẩn bị: 30 gram cây an xoa và 30 gram cây cà gai leo.
• Cây an xoa đem sao vàng hạ thổ rồi cho 2 vị thuốc vào sắc cùng 1000 ml nước, cho đến khi còn 600 ml thì tắt bếp.
• Dùng uống hết trong ngày.

4. Điều trị viêm gan B 

Đã nhiều bệnh nhân chữa khỏi bệnh viêm gan B nhờ kiên trì bài thuốc sau:

• Chuẩn bị: 15 gram cây an xoa, 30 gram cây xạ đen, 30 gram cây cà gai leo và 10 gram rễ cây mật nhân.
• Dùng tất cả nguyên liệu đun cùng với 1000 ml nước cho đến khi còn 500 ml thì tắt bếp.
• Chia ra 3 lần uống hết trong ngày.

5. Điều trị xơ gan 

Trong dân gian vẫn lưu truyền bài thuốc điều trị xơ gan theo các bước như sau:

• Lấy khoảng 50 gram cây an xoa đã được sao vàng hạ thổ.
• Chuẩn bị thêm 30 gram cà gai leo và 20 gram bán chi liên.
• Dùng tất cả nguyên liệu đem sắc với 1500 ml nước.
• Nấu khoảng 30 phút rồi dùng nước để uống hàng ngày.

6. Điều trị viêm đại tràng 

Bạn có thể dùng cây an xoa để chữa viêm đại tràng với các bước như sau:

• Chuẩn bị: 100 gram cây an xoa đã sao vàng hạ thổ.
• Dùng nguyên liệu nấu với 1500 ml cho đến khi còn 1 chén nước thì tắt bếp và dùng chén thuốc đó.
• Tiếp tục cho thêm 2000 ml nước vào đun cho đến khi còn 2 chén nước và cũng dùng để uống trong ngày.

Việc sao vàng hạ thổ nguyên liệu rất quan trọng, quá trình này có thể giúp đốt cháy lớp lông trên. Nhờ đó mà hạn chế được tình trạng ngứa rát cổ họng khi dùng thuốc. Quá trình sao vàng, hạ thổ nguyên liệu này thường được tiến hành như sau:

• Cây an xoa sau khi thu hoạch sẽ được phơi hơi héo.
• Cho vào chảo đã làm nóng và sao vàng trong khoảng từ 20 – 30 phút.
• Liên tục dùng đũa để đảo sao cho nguyên liệu vàng đều.
• Đổ nguyên liệu đã được sao vàng xuống nền nhà sạch rồi úp chảo còn nóng lên chỗ cây an xoa trong khoảng 60 phút.
• Đợi nguyên liệu nguội bớt rồi cho vào túi, bảo quản để dùng dần.

Còn rất nhiều bài thuốc điều trị bệnh bằng cây an xoa được lưu truyền trong dân gian, bạn có thể tham khảo và áp dụng trong các trường hợp cần thiết.

7. Kiêng kị khi sử dụng

Khi sử dụng thuốc chú ý hạn chế những điều sau:

• Không dùng cho phụ nữ có thai và đang cho con bú.
• Không dùng với trường hợp trẻ em dưới 3 tuổi.
• Với trường hợp từng dị ứng với thảo dược hoặc bất cứ thành phần nào của cây thì nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
• Không dùng chung với thuốc Tây, nếu sử dụng thì cần có sự dãn cách ít nhất là 30 phút.

Địa chỉ bán cây an xoa tại Hà Nội uy tín ?

Địa chỉ: Ngách 68/45, ngõ 68, đường Nguyễn Văn Linh, phường Long Biên, thành phố Hà Nội.

• Quý khách xin vui lòng liên hệ với Cây cảnh Hải Đăng để được các chuyên viên của chúng tôi tư vấn lựa chọn sản phẩm bầu giống cây an xoa phù hợp.
• Chúng tôi sẽ chụp ảnh sản phẩm cho quý khách nếu có yêu cầu.
• Chúng tôi sẽ kiểm tra kỹ hàng hóa đảm bảo chất lượng và đúng quy cách trước khi giao.
• Quý khách ở xa vui lòng tiến hành chuyển khoản trước hoặc đặt cọc trước. Nếu quý khách ở nội thành có thể áp dụng ship nhanh với chi phí 50k một lần ship.

Tài liệu tham khảo

• Phan Thị Yến Nhi, Phan Thành Đạt cùng cộng sự (2024). “Đặc điểm hình thái, cấu trúc giải phẫu và thành phần hóa học của an xoa (Helicteres hirsuta Lour.) tại An Giang và Kiên Giang”. Tạp chí Khoa học Đại học Cần Thơ. Tập 60, số 2A: 75 – 86.
• An xoa – Từ điển cây thuốc Việt Nam, tập 2, Võ Văn Chi (2018), Nhà xuất bản Y học, tr. 1011.
• Thao Ly Thi Nguyen et al. (2022). “Chemical constituents of the aerial parts Helicteres hirsuta Lour. (Malvaceae)”. VNUHCM Journal of Natural Sciences. 6(3); ISSN 2588-106X.
• Dang Ngoc Quang, Chung Thanh Pham et al. (2020). “Cytotoxic constituents from Helicteres hirsuta collected in Vietnam”. Natural product research. 34(4):585 – 589.

Tìm kiếm liên quan

• Người bình thường có uống được cây an xoa không
• Uống cây an xoa kiêng ăn gì
• Công dụng cây an xoa
• Hình ảnh cây an xoa
• Cách nấu cây an xoa
• Nhận dạng cây an xoa
• Mua cây an xoa ở đâu
• Giá cây an xoa khô

Sản phẩm liên quan: Cây xương khỉ