Dùng rễ mía dò chữa cổ trướng
Hỏi
Vài chục năm trước khi công tác ở Lạng Sơn, có lần tôi bị viêm thận nặng, bí đái, bụng sưng phù. Khi đó tôi được một thầy lang người dân tộc chữa khỏi bằng một thứ củ trồng ngoài vườn về sau hỏi lại tôi biết thứ cây đó tên là “Cát lồi”, người dân tộc gọi là “tậu chó”.Nay tôi rất mong thuốc vườn nhà tư vấn cách trồng và cách dùng cây thuốc để chữa bệnh cổ trướng
Nguyễn Đình Mánh, Mỹ Lộc, Nam Định
Đáp
Rất may thứ cây mà bác quan tâm mọc hoang ở khắp nơi nhất là những vùng ẩm thấp
Trong các sách thuốc cây được gọi là mía dò, còn có nhiều tên khác như:”Cát lồi”, “đọt đắng”, “tậu chó”.
Mía dò là một loại cây cỏ, cao khoảng 50-60cm, thân mềm xốp lá xòe ra hình mác. Bộ phận làm thuốc là thân,rễ.
Theo đông y: Rễ củ mía dò có vị cay, tính lạnh, hơi độc: vào 3 kinh Phế, Thận và Đại Tràng, có tác dụng lợi thủy, tiêu thũng (dùng chữa bệnh trướng nước do viêm thận hoặc xơ gan) tiểu tiện đau nhói (do viêm đường tiết liệu) ho gà, viêm thận cấp và mãn tính: mụn nhọt, lở loét ngoài da. Liều dùng sắc nước uống 3-12 g lá khô. Dùng ngoài nấu nước rửa hoặc giã đắp.
Chữa bệnh cổ trướng( bụng thũng nước to như cái trống), bác có thể sử dụng theo phương pháp sau:
(1) Dùng rễ mía dò tươi giã nát, bọc trong vải lụa , buộc lên rốn, tiểu tiện được bệnh sẽ khỏi dần( Lĩnh nam thái dược lục)
(2) Dùng rễ của mía dò tươi 30-60gam nấu cùng với 100gam lợn, chia ra ăn trong ngày (Lĩnh Nam thái dược lục)
(3) Dùng củ khô 4-12gam , sắc nước uống hoặc tùy theo chứng trạng phối hợp với các (Kinh nghiệm dân gian Việt Nam)
Ngoài ra còn có thể sử dụng để chữa:
(1) Chữa tiểu tiện đục, tiểu tiện khó khăn: Dùng rễ củ mía dò 30-60 gam tươi, nấu thành thịt lợn nạc chia làm 2 lần ăn trong ngày.
(2) Chữa mẩn ngứa, mề đay, mụn nhọt sưng đau: Dùng rễ củ hoặc thân lá mía dò, nấu nước rửa những da chỗ bị bệnh.
(3) Chữa viêm tai giữa: Dùng thân lá mía dò, nướng thơm, vắt lấy nước, nhỏ vào tai
.Độc tính và cách giải độc.
-Rễ mía dò đã đồ chín, phơi khô chỉ hơi độc nhưng củ tươi rất độc
-Theo sách “Nam Phương chủ yếu hữu độc thực vật” Mía dò tươi rất độc, dùng quá liều có thể dẫn tới trúng độc, với biểu hiện choáng váng, nôn mửa kịch liệt.
-Cách giải cứu: Ăn cháo loãng ướp lạnh, mỗi lần 1 bát, cứ 15 phút ăn một lần cho tới khi cầm được ỉa chảy thì ngừng. Theo kinh nghiệm của các thầy thuốc Trung Quốc có thể dùng cam thảo 2 tiền( 6 gam) nhai hoặc sắc nước uống. Trường hợp nặng cần đưa ngay tới bệnh viện để đối chứng trị liệu.