Mận Tam hoa là loại trái cây cực kì phổ biến và được ưa chuộng nhất là ở Hà Nội và các địa phương phía Bắc vào mỗi dịp đầu hè. Ở miền Nam, như một món ngon vật lạ nơi địa đầu Tổ quốc, mận Tam hoa chỉ xuất hiện ở những tỉnh, những thành phố lớn như thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ… với một cái tên rất… xa nguồn gốc: Roi miền Bắc.
Được biết Cây mận tam hoa hay mận bắc ( danh pháp khoa học hai phần Prunus salicina ) là một loài cây rụng lá nhỏ bản địa tại miền bắc Việt Nam và Trung Quốc thuộc Chi Mận mơ Prunus. Ngoài ra em nó cũng được trồng trong các vườn cây ăn quả ở miền bắc Việt Nam, Triều Tiên, Nhật Bản, Hoa Kỳ và Úc.
Mô tả cây
Cây mận tam hoa có thể cao lên đến 10 mét (33 ft), chồi màu nâu đỏ. Các lá mận dài từ 6 – 12 cm và rộng 2,5 – 5 cm; mép lá rặng cưa. Những bông hoa đầu tiên xuất hiện vào đầu xuân. Hoa có đường kính 2 cm với năm cánh hoa màu trắng xoá.
Quả mận thuộc dạng quả hạch có đường kính từ 4 – 7 cm cùng thịt màu hồng – vàng, dày và hạt nhỏ. Quả có thể cho thu hoạch vào mùa hè. Khi chín, có thể ăn sống quả. Ngoài ra, có thể được sử dụng làm ô mai hoặc ngâm lấy nước uống. Đặc biệt khi ăn bạn sẽ cảm nhận được vị giòn và ngọt rất ngon. Mận xanh hơn một chút sẽ cho cảm giác chua dôm dốp mà nếu chấm muối ăn thì ngon thôi rồi.
Đặc sản Mận hậu Bắc Hà – Lào Cai
Ít ai biết được rằng, loại trái cây đặc sản này chỉ sinh trưởng và phát triển tốt ở cao nguyên Bắc Hà ( Lào Cai ). Tức ở độ cao trên dưới 1.000 mét so với mặt nước biển. Và cách Thủ đô Hà Nội mất gần một ngày đường…Tháng 6 là thời điểm chín rộ của mận Tam hoa. Và thường sẽ kéo dài đến giữa tháng 7 dương lịch hàng năm.
Ngoài ra cách thành phố Lào Cai 65km về hướng Đông Bắc là tới huyện Bắc Hà nằm trong khu vực đầu nguồn sông Chảy, thuộc vùng núi cao. Nhất là địa hình có sự biến thiên từ 116 – 1.900m so với mặt nước biển. Được ưu ái khi nằm trên cao nguyên đá vôi có khí hậu quanh năm thoáng đãng, mát mẻ, không phải ngẫu nhiên mà Bắc Hà có vùng mận Tam hoa độc nhất vô nhị rộng hàng ngàn héc – ta. Đầu thập niên 1980, cây mận Tam hoa được đem ra trồng thử nghiệm nơi đây và nhanh chóng bén rễ với đồi núi Bắc Hà, cho quả to, đẹp mã. Đặc biệt là cùi dày với hương vị ngon đặc trưng, không đâu sánh được.
Kết quả, đồng bào các dân tộc ở đây (chủ yếu là người H’Mông) mừng lắm, nhanh chóng lập vườn nhân giống lên 500 ha vào năm 1990. Rồi xấp xỉ 1.300 ha vào thời điểm hiện nay. Được biết tập trung chủ yếu ở thị trấn Bắc Hà và các xã Na Hối, Bản Phố, Thải Giàng Phố, Tà Chải…Và theo thống kê thì vùng mận chuyên canh này cho sản lượng mỗi năm trên dưới 10.000 tấn.
Mận tam hoa có tác dụng gì?
Theo y học cổ truyền, các bộ phận của cây mận như: quả, rễ, vỏ rễ, nhựa, lá, nhân hạt… đều có công hiệu chữa bệnh. Quả mận có vị chua ngọt, tính bình. Có công dụng thanh can điều nhiệt, sinh tân lợi thủy. Thường được ứng dụng để chữa các chứng bệnh như hư lao cốt chưng, âm hư nội nhiệt, thủy thũng, tiêu khát… Rễ mận thường được thu hoạch vào tháng 9 – 10. Rễ cây có vị đắng, tính lạnh, có công dụng thanh nhiệt giải độc hữu hiệu. Lá mận thì có vị chua, tính bình, chuyên trị vết thương do sang chấn… Nhân hạt mận còn được gọi là lí hạch nhân. Đông y cho biết nhân hạt có vị ngọt đắng, tính bình. Có công dụng tán ứ, lợi thủy, nhuận tràng vô cùng tốt cho sức khoẻ.
Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây mận tam hoa
1. Chọn giống
Cây mận tam hoa hiện nay được nhân giống trồng đại trà chủ yếu bằng phương pháp ghép có bầu đất.
Tiêu chuẩn cây giống: Cây con giống tuổi cần đạt từ 12 – 24 tháng. Chiều cao cây từ 35 cm trở lên; đường kính gốc từ 0,6- 0,8 cm; đường kính cành ghép đo trên mắt ghép 2 cm tối thiểu từ 0,6- 0,7 cm. Không sâu bệnh, không cụt ngọn.
2. Mật độ, khoảng cách trồng cây mận
Khoảng cách trồng thích hợp cho mận tam hoa là 5m hoặc 5 x 4m ( tức 400 – 500 cây/ha ). Đất trồng mận cần có độ mùn 2 – 2,5% trở lên. Tầng canh tác dày trên 50cm, tơi xốp, khả năng giữ ẩm tốt. Lưu ý phải dễ dàng thoát nước khi mua đến.
4. Đào hố
Hố trồng cần có kích cỡ 60 x 60 x 60cm hoặc 50 x 60 x 70cm. Hố đào xong cần tiến hành bón lót khoảng 20 – 25kg phân chuồng hoai + 200g lân nung chảy + 100g sunphat kali + 300g vôi bột. Sau đó trộn kỹ với đất và lấp đầy hố. Lưu ý để 1 tháng sau mới bắt đầu đem cây ra trồng.
5. Thời vụ
Thời gian trồng phù hợp nhất là từ tháng 12 – tháng 1 để có tỷ lệ sống cao. Khi trồng cần bới ở giữa hố, đặt bầu vào rồi nén chặt đất xung quanh, tưới đẫm nước, dùng cỏ rác khô tủ xung quanh gốc cây. Tiếp tục tưới 10 – 15 lít nước cho mỗi gốc. Trồng bằng cây ghép chú ý loại bỏ các mầm mọc từ phía dưới mắt ghép. Vì đó là mầm của gốc ghép chứ không phải của mận.
6. Cắt tỉa tạo hình
Hàng năm sau thu hoạch quả cần tiến hành tỉa bỏ những cành la, cành bị sâu bệnh, cành tăm hương để giúp cây thông thoáng. Qua đó hạn chế được chỗ trú ngụ của sâu bệnh.
Khi cây mận cao khoảng 50 – 60 cm thì tiến hành bấm ngọn để cây ra cành cấp 1, chọn 3 – 4 cành xung quanh tán cây, thực hiện nuôi dưỡng cành dài 50 – 60 cm thì tiến hành bấm ngọn, để 2 – 3 cành cấp 2 trên mỗi cành cấp 1. Khi cành cấp 2 dài được 40 – 50 cm thì tiến hành bấm ngọn để sinh ra cành cấp 3. Chú ý đây là cấp cành chính để tạo quả trên cây. Hàng năm cứ đốn tỉa đến cấp cành này để thu hoạch quả, không được để cành vươn quá dài, sẽ khó quản lý quả và gây ra sự tranh chấp ánh sáng, dinh dưỡng không hề nhẹ.
7. Tỉa quả
Tỉa quả là một điều bắt buộc đối với mận vì quả mận sau khi tỉa đều sẽ to và mã quả đẹp hơn nếu không tỉa. Tỉa quả là một biện pháp quan trọng để ngăn ngừa gãy cành ( do cành mận rất giòn và dễ gãy). Tỉa quả giúp giảm số công thu hoạch vì quả to, phân bố đều trên cành. Phương pháp tỉa là tỉa bằng tay. Chú ý đợi đến tháng 4 khi quả đã to bằng hạt đỗ tương ( tức đậu nành) thì tỉa. Chú ý nguyên tắc tỉa là không để chùm và quả nọ cách quả kia 4 – 5cm trên cành quả.
8. Hướng dẫn cách bón phân, tưới nước, làm cỏ cho cây mận
Mận dưới 4 năm tuổi tiến hành bón phân mỗi năm 1 lần vào đầu năm: 15kg phân hữu cơ + 0,4kg supe lân + 0,3kg clorua kali, 0,5kg urê, riêng lượng urê chia bón làm 2 lần vào đầu và cuối năm.
Với vườn mận tưừ 4 -10 năm tuổi thực hành bón 3 lần/năm, tức vào tháng 2 – 3, 6 – 7, 11 – 12, với lượng phân như sau: đầu năm bón 0,4kg urê + 0,2kg clorua kali để kích thích cây nảy lộc, hoa và quả. Giữa năm bón 0,4kg urê + 0,25kg clorua kali để cây hồi sức sau thu hoạch. Cuối năm bón 20 – 30kg phân chuồng + 0,7kg supe lân + 0,15kg clorua kali giúp cây chuẩn bị ra hoa mới.
Với mận trên 10 năm cũng bón mỗi năm 3 lần như vậy, nhưng với lượng phân tăng gấp rưỡi hoặc gấp 2 lần tùy vào thực trạng vườn.
Mận rất sợ cỏ vì rễ chùm không thể ăn sâu, vì vậy lúc nào gốc mận cũng nên giữ thật sạch cỏ. Tốt nhất nên phủ rác quanh gốc, dưới tán cây, vừa chống cỏ, vừa giữ ẩm. Lư ý dùng cuốc xới cỏ quanh gốc thường làm đứt rễ, vì vậy khi có cỏ nên làm thật sớm khi cỏ chưa lớn để khỏi phải cuốc sâu và tốt nhất nên tiến hành nhổ cỏ bằng tay.
9. Bệnh trên cây mận
Bệnh chảy gôm: Được biết bệnh do nấm Phytophthora Citrophthora ( sinh trưởng ở nhiệt độ 35oC ) hoặc Phytophthora Citricola ( trên dưới 10oC ) gây nên, làm xuất hiện đám thối có màu nâu đen trên vỏ, những vết nứt theo chiều dọc của thân chảy ra một dòng nhựa màu nâu trong ( gôm ). Phần gỗ ở dưới vết nứt chết khô dần. Các đoạn thân, cành ở vị trí dưới các vị trí phân nhánh thường bị bện nặng. Nguy hiểm hơn khi bệnh xuất hiện ở phần sát gốc, gây nên hiện tượng thối cổ rễ gây chết cây.
→ Phòng trừ bằng dung dịch Booc đô 1%, hoặc thuốc Alpine có tác dụng hơn hẳn Boóc-đô, bởi Alpine có tác dụng qua nội hấp hai chiều và là thuốc chuyên đặc trị nấm phytophthora. Hơn nữa hàng năm sau khi thu hoạch quả cần phải cắt tỉa cành và làm vệ sinh cây sạch sẽ.
Bệnh nấm đỏ ( Polystigma rubrum ) ở Sapa, Mèo Vạc, đặc biệt những nơi ẩm thấp lá mận thường bị hại thành từng vết tròn màu đỏ da cam nơi có nhiều bào tử nấm. Trị bệnh bằng thuốc bordeaux.
10. Sâu bệnh hại cây
Sâu ăn lá: Là loài sâu ăn tạp, thường cắn phá nơi đọt non làm bộ lá còi cọc xơ xác. Dùng các loại thuốc BVTV xử lý sau: Vifast 5ND, Desic 2,5 ND, Basudin 50EC,…
Rầy mềm, rệp sáp, rệp dính: Chuyên môn tấn công chồi non, cuốn lá, cuốn trái,… làm cành lá quăn queo, thu hút muội hóng đến làm đen trái … Có thể dùng Bassan 50ND, Supracide 40ND, Polytrin 10ND phòng trừ.
Sâu đục thân, đục cành: Ấu trùng đục vào cành, thân làm cho cành bị khô và có thể bị gãy ngang. Chúng có thể đục xuyên thân cây, khiến cây suy kiệt dần rồi chết. Có thể dùng Vibasu 10H, Vicarp 10H, Regent … để xử lý định kỳ xung quanh gốc, hay sử dụng các loại thuốc có tính lưu dẫn tiến hành xịt phòng cho cây.
Sâu đục trái: Chuyê đục sâu vào bên trong trái, sau đó đùn phân ra ngoài làm giảm phẩm chất trái. Dùng các loại thuốc sâu có độc tính thấp để phun phòng ngừa như: Polytrin P440 ND, Vertmec 1,8 ND, Treon … tiến hành xịt định kỳ vào giai đoạn trái còn nhỏ và bao trái.
Ruồi đục trái: Gây hại trên trái ở thời kỳ trái gần chín. Ruồi đẻ nhiều trứng vào trái, trứng tiếp tục nở ra giòi, đụt khoét thành hang làm trái mận hư thối. Nhất là vào mùa mưa trái thường bị hư hại rất nặng nề. Dùng chất dẫn dụ sinh học Vizubon- D hay Protêin thủy phân để bẫy ruồi. Hoặc có thể dùng túi nilon để bao bọc trái sau khi đã xử lý thuốc phòng trừ sâu rầy và nấm bệnh.
11. Thu hoạch mận tam hoa
Mùa mận chín là tháng 5 – 6 ở đồng bằng, và 7 – 8 ở miền núi. Xác định độ chín trái căn cứ vào màu sắc quả. Vị trí chuyển màu trước tiên là vết lõm ở đuôi quả nơi nằm xa cuống nhất. Màu xanh nhạt dần chuyển sang vàng nhạt rồi tiếp là vàng sẫm, đỏ hoặc tía tùy giống. Có thể hái xanh hay chín căn cứ vào mục đích sử dụng. Nếu để ăn tươi thì ta sẽ tiến hành hái sớm, nhiều ít sẽ tùy theo nơi sử dụng xa hay gần nơi sản xuất vì quả càng chín sẽ càng nhũn gây khó dễ cho việc vận chuyển.
Mua cây giống mận tam hoa ở đâu? Địa chỉ bán cây giống mận tam hoa chuẩn giá rẻ? Hình thức thanh toán tiền mua cây giống?
Thanh toán bằng tiền mặt: trực tiếp tại văn phòng, vườn ươm, Bưu điện hoặc Thanh toán qua tài khoản: Techcombank chi nhánh hội sở. Nguyễn Thị khuyên. 19034183644011
Ngoài ra Công ty Giống Cây Trồng HẢI ĐĂNG chúng tôi có bán các loại cây khác như: các giống cây ăn quả hiện đang có trên thị trường, các loại hạt giống cỏ, hạt hoa, hạt rau, các loại hoa chậu, hoa thảm, hoa tết, củ hoa số lượng lớn, cây lâm nghiệp các loại.
Mọi chi tiết xin liên hệ: Công Ty TNHH DTSX TMDV HẢI ĐĂNG – Ngách 68/45, ngõ 68, đường Nguyễn Văn Linh, Thạch Bàn, Long Biên, Hà Nội
Điện thoại: 0966.446.329 / 0165.964.2916 / 0968741390 / 0972917280
Video cây giống mận tam hoa tại vườn Hải Đăng
Cảm ơn quý khách đã nhiệt tình theo dõi bài viết của shop.