Cây giống găng tu hú (găng trâu)

Sửa chính tả và điều chỉnh lại nội dung: 27/3/2025;

Găng tu hú hay găng trâu, tên tiếng Anh là mountain pomegranate (danh pháp khoa học là Catunaregam spinosa (Thunb.) Tirveng.; đồng nghĩa: Randia dumetorum (Retz.) Lam.), là một loài thực vật có hoa trong họ Cà phê Rubiaceae.

Mô tả cây găng tu hú

Cây nhỏ rất nhiều cành, trên cành rất nhiều gai dài 5 – 15mm, và to mọc ngược hay ngang đối với cành. Lá cứng hình bầu dục ở đầu, dài 2,5 – 7cm, rộng 1,5 – 3cm. Hoa màu vàng nhạt hay trắng nhạt, thường mọc đơn độc, không cuống. Quả mọng màu vàng nhạt, hình cầu hay hình trứng, đường kính 2,5 – 5cm, nhẵn, trên đầu có lá đài tồn tại. Trong chứa rất nhiều hạt màu đen lẫn trong cơm nằm đầy trong quả. Mùa hoa tháng 3 tháng 9. Mùa quả tháng 3 và tháng 11.

Thông tin thêm

1. Phân bố, thu hái và chế biến

Cây mọc hoang và hay được trồng làm hàng rào ở khắp các tỉnh vì nhiều gai.

Còn thấy mọc ở các nước châu Á và miền đóng châu Phi nhiệt đới. Thường người ta chỉ hái quả vào thu đông dùng tươi hay phơi khô dùng dần.

Không có chế biến gì khác.

2. Thành phần hoá học (sưu tầm)

Cây găng tu hú – Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam – Đỗ Tất Lợi (đã sửa chính tả):

Trong quả có chứa chất saponin triterpenic và một số axit hữu cơ, saponin này có tác dụng làm chết cá và làm say giun đất.
Trong vỏ thân và rễ có tanin và một ít saponin.

Báo cáo khoa học “Catunaregam spinosa (Thunb.) Tirveng: A review of traditional uses, phytochemistry, pharmacological activities, and toxicological aspects” của Deepak Timalsina cùng cộng sự; Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine. 2021 Aug 25;2021:3257732 có tổng hợp lại như sau:

Nhiều loại flavonoid, alkaloid, tannin, lignan, terpenoid và tinh dầu dễ bay hơi được phân lập từ Catunaregam spinosa. Các triterpene, saponin (Sati et al., 1986) và iridoid glucoside (Hamerski et al., 2003) được phân lập từ quả của của C. spinosa. 3 triterpenoid saponin, cụ thể là 3-O-[β-D-glucopyranosyl-(1⟶3)-β-D-6-O-methyl-glucuronopyranosyl oxy]-2β-hydroxy-olean-12-en-28-oic acid (1), 3-O-[β-D-glucopyranosyl-(1⟶2)-β-D-glucopyranosyl]-olean-12-en-28-oic acid (2), 3-O-[β-L-rhamnopyranosyl-(1⟶3)-β-D-glucuronopyranosyl-(1⟶2)-β-D-glucopyranosyl-(1⟶2)-β-D-glucopyranosyl]-12-en-28-oic acid (3), 2 triterpenoid, oleanolic acid và 3β,23-dihydroxy-olean-12-ene-28-oic acid đều được tìm thấy trong quả (Yang et al., 2011). Từ vỏ thân của C. spinosa cũng phân lập được các hợp chất là catunaregin và epicatunaregin (Gao et al., 2010), cùng rất nhiều các catunaroside từ chiết xuất n-BuOH (Jiang et al., 2015).

Công dụng và liều dùng cây găng tu hú

Ở nước ta thấy ít dùng cây này làm thuốc. Thường người ta chỉ dùng quả giặt quần áo thay xà phòng đối với những hàng tơ lụa không chịu được xà phòng và không bị ảnh hưởng của chất màu của nước sắc hay nước ngâm của quả găng.

Một số nơi dùng để duốc cá.

Tại các nước khác (Ấn Độ) người ta dùng quả khô làm thuốc gây nôn với liều 2,5g (sấy khô tán nhỏ) và chữa lỵ với liều 1 – 2g.

Vỏ thân và vỏ cành dùng sắc chữa ỉa chảy, đau bụng, đi lỵ.

Đơn thuốc có găng tu hú:

Chữa mụn nhọt, lở loét: Quả găng bổ đôi, bỏ hột, cho vôi vào, lấy đất sét bọc ngoài, đốt tồn tính. Bỏ đất, tán quả thành bột rắc quanh nơi loét (kinh nghiệm nhân dân).

Địa chỉ bán cây găng tu hú uy tín chất lượng ?

Địa chỉ: Ngách 68/45, ngõ 68, đường Nguyễn Văn Linh, Long Biên. Đối diện với Tổng công ty may 10, Hà Nội.