Cây giống bạch đàn chanh

Bạch đàn chanh, tên tiếng Anh là lemon-scented gum, citron-scented gum, lemon gum, spotted gum, lemon eucalyptus (danh pháp khoa học là Corymbia citriodora (Hook.) K.D.Hill & L.A.S.Johnson; đồng nghĩa: Eucalyptus citriodora Hook.) là một loài thực vật có hoa thuộc họ Đào kim nương Myrtaceae, đặc hữu ở vùng đông bắc Úc.

Mô tả cây bạch đàn chanh

Bạch đàn chanh C. citriodora là cây thường xanh, cao từ 25 đến 40 mét, đôi khi cao tới 50 mét, phần gốc sát mặt đất phình to. Vỏ nhẵn, có màu trắng, hồng nhạt hoặc ánh đồng, thường bong ra thành từng mảng mỏng. Cây non có lá hình trứng đến hình mác, dài 8 – 21 cm, rộng 3,2 – 8 cm. Lá trưởng thành có màu xanh bóng ở cả hai mặt, khi vò nát thường tỏa ra mùi thơm của chanh, hình mác hẹp hoặc hơi cong, dài 10 – 23 cm, rộng 0,6 – 2,8 cm, cuống dài 1 – 2,5 cm. Nụ hoa mọc ở nách lá, trên một cuống phân nhánh dài 3 – 10 mm, mỗi nhánh có 3 nụ con nằm trên cuống riêng dài 1 – 6 mm. Nụ hoa trưởng thành có hình bầu dục đến hình quả lê, dài 6 – 10 mm, rộng 5 – 7 mm, với phần mũ (thuật ngữ sinh học là operculum) hình tròn, nón hoặc hơi nhọn. Hoa nở quanh năm, có màu trắng. Quả nang gỗ, hình bình hoặc thùng, dài 8 – 15 mm, rộng 7 – 12 mm, với van hạt nằm bên trong quả.

Thông tin thêm

1. Phân loại bạch đàn chanh

Cây bạch đàn hương chanh được William Jackson Hooker mô tả chính thức lần đầu tiên vào năm 1848, và ông đặt tên cho nó là Eucalyptus citriodora trong cuốn Nhật ký thám hiểm vào vùng nội địa nhiệt đới Úc của Thomas Mitchell.[9][10] Năm 1995, Ken Hill và Lawrie Johnson đã đổi tên từ Eucalyptus citriodora thành Corymbia citriodora.[5][11] Từ ngữ đặc trưng (citriodora) trong tiếng Latin có nghĩa là ‘hương chanh’.[2]

Corymbia citriodora tương tự như C. maculata và C. henryi.[2] Một số nhà tự nhiên học và bảo tồn không công nhận chi Corymbia và vẫn phân loại các loài của nó trong họ Bạch đàn.[12]

2. Phân bố

Corymbia citriodora mọc ở vùng đất gợn sóng trong rừng thưa và rừng cây ở một số khu vực riêng biệt ở Queensland và xa về phía nam đến tận Coffs Harbour ở New South Wales. Ở Queensland, loài này được tìm thấy ở phía bắc đến tận Lakeland Downs và Cooktown và sâu trong đất liền đến tận Hughenden và Chinchilla.[2][6]

Công viên Kings ở Perth có một đại lộ trồng loài này từ nhiều năm trước, nhưng loài này đã lan rộng và trở thành một loại cỏ dại môi trường ở vùng Sydney và Blue Mountains ở New South Wales và ở các khu vực rừng thưa ở phía tây nam Tây Úc.[3][13]

3. Thành phần hóa học (sưu tầm)

Nghiên cứu tập trung phân tích thành phần hóa học của tinh dầu thu được từ lá cây Corymbia citriodora (Hook.) K.D.Hill & L.A.S.Johnson của Abdulrahman Mahmoud Dogara (2023). Kết quả cho thấy, các hợp chất monoterpen chiếm 0,8137%, sesquiterpenoid chiếm 0,6568% và các hợp chất khác chiếm đến 95,7207%. Trong đó hợp chất phổ biến nhất là 1-Octadecene (7,83%), tiếp theo là oleic acid, (E)-9-octadecenoic acid (6,16%), octadecanal, Disparlure, và 1-Octadecene (đều dưới 4%).

Công dụng của cây é

Tinh dầu của nhựa thơm chanh chủ yếu bao gồm citronellal (80%),[14] được sản xuất chủ yếu ở Brazil và Trung Quốc.[15] Dầu thô từ cây bạch đàn chanh được sử dụng trong nước hoa, và dạng tinh chế của loại dầu này được sử dụng trong thuốc đuổi côn trùng, đặc biệt là chống muỗi. Hàm lượng citronellal trong dầu tinh chế được chuyển thành các đồng phân cis- và trans- của p-menthane-3,8-diol (PMD), một quá trình diễn ra tự nhiên khi lá bạch đàn già đi. Loại dầu tinh chế này, bao gồm các hợp chất liên quan từ cây bạch đàn corymbia citriodora, được biết đến rộng rãi với tên thương mại đã đăng ký, “Citrepel” hoặc “Citriodiol”, nhưng cũng có các tên chung khác nhau tùy theo khu vực: “dầu bạch đàn chanh” hoặc “OLE” (Hoa Kỳ); “dầu thực vật giàu PMD” hoặc “PMDRBO” (Châu Âu); “PMD và các hợp chất dầu bạch đàn chanh liên quan” (Canada); Chiết xuất Bạch đàn Chanh (Úc). PMD tinh khiết được tổng hợp để sản xuất thương mại từ citronellal tổng hợp. Tinh dầu được tinh chế từ lá cây có thể chứa tới 98% hàm lượng sả. Mùi của tinh dầu có thể khác nhau, nhưng chủ yếu là mùi nồng, tương đương với mùi dầu sả, với một chút hương chanh thoang thoảng. [cần dẫn nguồn]