🌿Cây hoa mẫu đơn

Cây đơn đỏ hay còn gọi là bông trang đỏ, trang lùn, trang Thái ( nguồn gốc từ Malaysia ), cây mẫu đơn, kam ron tea ( Campuchia ), long thuyền hoa, nam mẫu đơn. Danh pháp khoa học hai phần là Ixora coccinea L., thuộc chi Ixora, họ Cà phê hay họ Thiến thảo ( Rubiaceae ).

Đặc điểm cây đơn đỏ

Cây đơn đỏ thuộc dạng cây nhỏ, thân cành nhẵn, cao 0,6 – 1 m. Lá mọc đối, không cuống hay gần như không cuống. Phiến lá nhỏ, hai đầu nhọn, dài 5 – 10 cm, rộng 3 – 5 cm, mặt trên xanh bóng, gân phụ 10 cặp, lá bẹ hình kim. Hoa nhỏ, dài, màu hồng tươi đến đỏ đậm, vàng đỏ tươi, mọc thành xim dày đặc ở đầu cành, có ống hoa cao 2,3 cm; tai hoa thon, tiểu nhụy vàng. Quả màu đỏ tím, cao 5 – 6 cm, rộng 6 – 7 mm. Mỗi ô có một hạt, cao 4 – 5 mm, rộng 3 – 4 mm. Đặc biệt phía lưng quả sẽ phồng lên còn phía bụng thì lại hõm vào.

Đặc điểm sinh thái

1. Đất trồng

Đất là môi trường sống của cây. Cây được trồng trực tiếp ngoài đất hay vào chậu, cũng có thể trồng để uốn tạo dáng, cây chịu được đất xấu. Theo Trần Hợp ( 1998 ) cây bông trang dễ trồng bằng hạt và ít đòi hỏi đất đai. [ ?? ]

2. Nước

Bông trang rất nhạy cảm với khô hạn; do đó, cần tưới nước thường xuyên. Cần tưới nước đầy đủ đảm bảo rễ phát triển tốt. [ ?? ]

3. Ánh sáng

Theo Nguyễn Bảo Toàn và Nguyễn Thị Mai Anh ( 2010 ), ánh sáng có vai trò là nguồn cung cấp năng lượng cho phản ứng quang hợp cho cây. Cây bông trang trồng được ngoài sáng hoặc bóng râm, nếu chăm sóc tốt hoa vẫn to và sai ( Đào Minh Khuyến, 1996 ). Cây bông trang phát triển tốt ở ẩm độ không khí 50% hoặc cao hơn. [ ?? ]

4. Bón phân

Cần tiến hành bón phân thường xuyên cho cây trong giai đoạn sinh trưởng và vào giai đoạn hình thành nụ hoa. Khi trồng trong điều kiện ánh sáng cao, cần bón phân định kỳ 1 lần/tuần. Loại phân bón thường được sử dụng là NPK có tỷ lệ 15 – 15 – 15. [ ?? ]

5. Sâu bệnh hại

Theo Nguyễn Bảo Toàn và Nguyễn Thị Mai Anh ( 2010 ), việc trồng hoa cảnh thường liên quan rất nhiều đến vấn đề sâu bệnh. Trong đó, hai vấn đề lớn thường gặp là tác hại của côn trùng và bệnh hại. Giống với nhiều loại cây trồng khác, cây bông trang dễ bị tổn thương do rệp, nhện và côn trùng lớn gây hại. Cây có khả năng chống lại sâu, bệnh nhiều hơn khi trồng ở nơi có nhiều ánh sáng mặt trời. [ ?? ]

Phân bố, thu hái và chế biến

Cây mọc hoang ở những vùng đồi núi trọc, dãi nắng. Nhiều nơi nhất là đình chùa hay trồng làm cảnh. Đừng nhầm lẫn câu mẫu đơn này hay đơn đỏ với cây mẫu đơn Paeonia × suffruticosa Andrews ( cho vị mẫu đơn bì ). [ ?? ]

Người ta đào lấy rễ gần như thu hái quanh năm, rửa sạch, thái mỏng, phơi hay sấy khô làm thuốc. Còn có nơi dùng hoa phơi hay sấy khô làm thuốc. [ ?? ]

Tác dụng của cây đơn đỏ

1. Tác dụng làm cảnh

Cây hoa mẫu đơn đỏ thường được ứng dụng trồng ngay trước cửa nhà, trang trí sân vườn hoặc bao quanh hàng rào. Thân cây dễ uốn nắn nên cũng được tạo kiểu bonsai bắt mắt, đem lại giá trị kinh tế cao. 

Về mặt ý nghĩa phong thủy, hoa mẫu đơn đỏ có vẻ đẹp rạng ngời, lộng lẫy được lựa chọn là món quà tinh thần trao tặng bạn bè, người thân vào những dịp trọng đại, lễ tết. Ngoài ra hoa còn được xem là loài hoa của sự vương giả, phú quý và giàu sang. 

2. Tác dụng chữa bệnh

Rễ của đơn đỏ từ lâu đã được nhân dân làm thuốc lợi tiểu, dùng trong những trường hợp bất trị như đái đục. Ngoài ra còn dùng để chữa cảm sốt, đau nhức và chữa lỵ. Dùng mỗi ngày 10 đến 15 gram dưới dạng thuốc sắc hay ngâm rượu dùng dần. Hơn nữa hoa cũng được chữa lỵ dưới dạng thuốc sắc. [ ?? ]