Chưa có sản phẩm trong giỏ hàng.
Bắp cải chồn hôi phương Đông – lại một đại diện thích bốc mùi
Bắp cải chồn hôi phương Đông; cũng là “bắp cải chồn hôi”, và cũng thuộc họ Ráy Areceae khi liên hệ tới bắp cải chồn hôi phương Tây. Tuy nhiên về hình dáng thì lại chả có sự tương đồng gì cả.
Lần cập nhật nội dung gần nhất: 29/12/2020.
| Tên thường gọi | Bắp cải chồn hôi phương Đông |
| Tên gọi khác trong Tiếng Việt | Đang tìm hiểu |
| Tên Tiếng Anh | Skunk cabbage ( bắp cải chồn hôi ), eastern skunk cabbage, swamp cabbage ( cải bắp đầm lầy ), clumpfoot cabbage, meadow cabbage, foetid pothos, polecat weed |
| Tên gọi khác tại một số quốc gia, lãnh thổ, khu vực, dân tộc, bộ lạc, … | |
čeština ( tiếng Séc ): skunkovka páchnoucí español ( tiếng Tây Ban Nha ): Symplocarpus فارسی ( tiếng Ba Tư ): کلم مرداب suomi ( tiếng Phần Lan ): Suohaisuhuppu français ( tiếng Pháp ): Chou puant íslenska ( tiếng Iceland ): Skunkakál 日本語 ( tiếng Nhật ): ザゼンソウ、座禅草 한국어 ( tiếng Hàn ): 앉은부채 polski ( tiếng Ba Lan ): Skupnia português ( tiếng Bồ Đào Nha ): Symplocarpus svenska ( tiếng Thụy Điển ): Björnkalla 中文 ( Trung văn ): 臭菘 中文（简体）: 臭菘 中文（繁體）: 臭菘 中文（香港）: 臭菘 中文（台灣）: 臭菘 | |
| Danh pháp khoa học ( hiện tại ) | Symplocarpus foetidus (L.) Salisb. ex W.P.C.Barton |
| Danh pháp đồng nghĩa | Dracontium foetidum L. |
| Ictodes foetidus (L.) Bigelow | |
| Pothos foetidus (L.) Aiton | |
| Bộ thực vật | Trạch tả ( Alismatales ) |
| Họ thực vật | Ráy ( Araceae ) |
| Chi thực vật | Symplocarpus |
S. foetidus là một loại cây thấp, hay mọc ở các khu vực đầm lầy và sườn đồi ẩm ướt ở phía đông Bắc Mỹ. Cái tên “skunk cabbage” ( “bắp cải chồn hôi” ) liên hệ mật thiết đến chất hôi khó chịu được tiết ra bởi tuyến hậu môn của loài chồn hôi.
A. Đặc điểm bắp cải chồn hôi phương Đông
S. foetidus sở hữu những chiếc lá lớn, dài 40 – 55 cm và rộng 30 – 40 cm. Cây ra hoa vào đầu mùa xuân và chỉ được nhìn thấy phía trên mặt bùn. Bông mo ( spadix ) dài 5 – 10 cm “ẩn mình” hoàn toàn trong một mo ( spathe ) sát mặt đất cao 10 – 15 cm, bề mặt rải rác các vệt tím sẫm. Thân rễ ( rhizome ) ngầm dày tới 30 cm.
B. Phân bố
Như đã đề cập, bắp cải chồn hôi phương Đông có nguồn gốc từ phía đông Bắc Mỹ, từ Nova Scotia và nam Quebec, tây đến Minnesota, phía nam tới Bắc Carolina và Tennessee.
C. Sinh thái học của bắp cải chồn hôi phương Đông
Bẻ hoặc xé một lá của S. foetidus sẽ cho ra mùi hắc nhưng vô hại. Đặc biệt mùi hôi đặc trưng mà bắp cải chồn hôi phương Đông tỏa ra còn thu hút các loài ruồi ăn xác thối ( bộ Diptera ), ruồi đá ( stonefly, bộ Plecoptera ) và ong đến thụ phấn. Mùi phát ra từ lá cũng có thể khiến cho các loài động vật lớn không dám bén mảng hoặc quấy rầy loài cây này tại các khu đất ẩm ướt.
S. foetidus gây chú ý bởi khả năng sinh nhiệt lên tới 15 – 35oC so với nhiệt độ không khí xung quanh bằng cách hô hấp tế bào ( cellular respiration ) kháng cyanide khiến lớp bằng tuyết xung quanh tan thành vũng nước nhỏ. Bất chấp việc ra hoa ngay trong thời điểm băng tuyết vẫn còn trên mặt đất, S. foetidus vẫn được thụ phấn thành công bởi những loài côn trùng xuất hiện sớm vào thời điểm đặc biệt này. Một số nghiên cứu cho thấy, ngoài việc giúp cây sinh trưởng tốt trong lớp đất băng giá, lượng nhiệt mà bắp cải chồn hôi tạo ra còn giúp phân tán mùi hương của cây đi xa hơn trong không khí. Các loài côn trùng ăn xác thôi khi bị “kích thích” bởi mùi hương liền “đôn đốc” xâm nhập vào mo hoa ( spathe ) vì chúng ấm hơn không khí xung quanh, thúc đẩy quá trình thụ phấn xảy ra.
S. foetidus có phần rễ co rút ( contractile root ) sẽ co lại sau khi mọc xuống đất; đồng thời kéo phần thân cây xuống sâu hơn trong lớp bùn. Cứ như vậy sau mỗi năm, cây lại mọc sâu hơn vào lòng đất, dẫn đến thực tế là những cây già rất khó để có thể đào lên được. Cây sinh sản bằng những hạt cứng, to bằng hạt đậu rơi xuống bùn và bị động vật hoặc lũ cuốn đi.
Một số loài ruồi nhặng, chẳng hạn như loài Calliphora vomitoria Linnaeus, đóng vai trò là loài thụ phấn của bắp cải chồn hôi phương Đông.
D. Sử dụng
S. foetidus được sử dụng trong điều trị các bệnh về hô hấp, rối loạn thần kinh, thấp khớp ( rheumatism ) và phù nề ( edema ). Ở Bắc Mỹ và châu Âu, cây thỉ thoảng còn được trồng trong vườn thủy sinh ( aquatic garden ) để tăng tính tò mò cho khách tham quan.