Không chỉ là loại cây cho hoa và quả khá đẹp được trồng nhiều ở nước ta. Cây lựu còn mang trong mình ý nghĩa may mắn và là loại thuốc chữa được rất nhiều bệnh khác nhau.
Hẳn là người Việt ai trong chúng ta cũng đều biết đến cây lựu. Một loại cây được trồng phổ biến làm cảnh và lấy quả ăn trong nhiều gia đình từ xưa đến nay. Với hình dáng tròn đầy nhiều hạt bên trong, lựu mang ý nghĩa may mắn tài lộc con cháu đầy đàn và gia đình hạnh phúc. Chính vì ý nghĩa này mà rất nhiều gia đình thường trồng một cây lựu trước nhà nhất là những ngôi nhà mới với cặp vợ chồng trẻ.
1. Đặc điểm hình thái của cây lựu
Lựu có tên khoa học là Punica granatum L. Chúng có nguồn gốc từ Châu Á từ các nước Trung Quốc, Lào, Thái Lan và cả Việt Nam. Lựu ở nước ta hiện nay có 3 nhóm chính là lựu đỏ (cho hoa và quả màu đỏ hồng). Lựu trắng (hoa trắng, quả màu trắng hồng) và loại thứ 3 là lựu cho ra khá nhiều hoa nhưng không có quả là lựu bông.
Cây thuộc dạng thân gỗ nhỏ với chiều cao trung bình khoảng 3 – 4 mét, tán lá sum suê với phiến lá nhỏ dài và hẹp màu xanh đậm. Trên thân cây có những gai nhọn chính là do ngọn và cành biến đổi mà thành. Hoa lựu nhỏ có dạng hình chuông úp ngược khá đẹp. Hoa khi nở có màu đỏ tươi với những cánh hoa nhỏ tỏa đều 6 cánh. Quả lựu có dạng hình cầu tròn với đường kính trung bình từ 5 – 10 cm tùy từng giống lựu. Khi chín phần vỏ ngoài sẽ có màu đỏ hồng hoặc đỏ vàng bên trong có chứa nhiều hạt màu hồng hoặc trắng trong suốt khi ăn có vị ngọt dôm dốp chua khá thú vị.
Với nhiều người lựu chỉ được trồng để lấy quả ăn hoặc trồng làm cảnh tuy nhiên theo nghiên cứu thì lựu còn là một vị thuốc chữa bệnh khá hiệu quả. Do hàm lượng chứa nhiều thành phần Vitamin B2, B, C và Canxi nên có tác dụng làm tươi trẻ làn da. Ngoài ra quả lựu còn được dùng để chữa viêm da và hỗ trợ vết thương mau lành khá hiệu quả.
2. Kỹ thuật trồng cây lựu cho năng suất cao
- Thời vụ trồng
Lựu thuộc nhóm cây nhiệt đới có sức sinh trưởng khỏe mạnh nên có thể trồng được bất kỳ mùa nào trong năm. Tuy nhiên thời điểm trồng thuận lợi của giống lựu nên vào đầu mùa mưa và cuối mùa thu là tốt nhất.
- Đất và giống
Lựu có thể trồng được bằng phương pháp gieo hạt và trồng bằng phương pháp ghép cành. Tuy nhiên phương pháp gieo hạt khiến cây lựu phát triển chậm và lâu cho ra quả nên hiện nay người trồng lựu chủ yếu trồng bằng phương pháp chiết nhánh. Cây con giống cho nguồn gen mang đầy đủ tính trạng của cây mẹ nhanh cho ra quả và không bị thoái hóa. Cần chọn những cây con khỏe mạnh đủ rễ và chồi để cây lựu sau này khỏe mạnh.
- Chuẩn bị hố và đất trồng
Bạn có thể trồng lựu vào trong một chiếc chậu xi măng, chậu đất với chiều sâu đáy khoảng 60cm. Nếu có đất rộng bạn nên trồng xuống đất nơi có nhiều ánh nắng và thoáng gió.
- Đất trồng
Trong những loại đất hiện nay thì lựu thích hợp nhất với loại đất thịt phối trộn với hữu cơ hoai mục, đất phù sa giàu dinh dưỡng. Với những người trồng lựu trong chậu thì cần phối trộn đất với một lượng tro trấu và cám để giúp tạo nên cấu trúc tối ưu cho cây. Để giúp cây phát triển tốt bạn có thể mua bổ sung thêm một lượng phân chuồng hoai mục, phân trùn quế và xơ dừa để bón lót cho đất từ trước đó 15 ngày để giúp cân bằng dinh dưỡng trong đất và loại bỏ hết mầm bệnh có trong đất.
- Tiến hành trồng cây
Cây con giống khi mua về bóc sạch lớn nilon và đặt nhẹ nhàng xuống hố lấp đất kín xung quanh gốc và dùng tay lèn chặt đất lại giúp cố định gốc cây hướng thẳng đứng. Trồng xong tiến hành tưới nước giữ ẩm luôn cho đất để cây mau ra rễ.
- Chăm sóc
Do lựu là loại cây nhiệt đới ưa ánh sáng và nước nên bạn cần cung cấp đầy đủ nước cho cây nhất là thời kỳ mới trồng. Vào mùa khô tăng lượng nước tưới cho cây chống cho đất bị khô. Bạn có thể quấn rơm rạ quanh gốc để tránh bốc thoát hơi nước trong đất. Thời điểm cây ra hoa và lúc quả chín cũng cần cung cấp đầy đủ nước. Nếu thiếu nước cây sẽ còi cọc quả nhỏ ăn không ngon.
Bên cạnh việc tưới nước thì cũng cần phải hạn chế cỏ dại và giữ cho đất thông thoáng khi sau mỗi trận mưa to. Nên làm cỏ vào vụ xuân sau tết khoảng tháng 2 và vụ thu tháng 9 hàng năm cộng thêm việc xới xáo đất quanh gốc 2 lần một năm.
- Cắt tỉa cành và tạo tán
Do lựu có hệ thống cành lá phát triển nhanh và mạnh nên cần cắt tỉa định kì cho cây hàng năm. Với những cành dày, yếu và còi cọc nên tỉa bỏ chỉ giữ lại những cành khỏe cho dáng đẹp để tập trung nuôi dưỡng. Vào thời kì cây ra hoa cần áp dụng các biện pháp thúc chồi bằng việc tỉa cành hoặc vặt bỏ chồi ngọn.
- Bón phân
Để cây trồng phát triển tốt và cho năng suất quả cao thì việc bón phân là điều cần thiết. Sau khi cây trồng được 1 tháng bạn tiến hành bón thúc cho cây bằng một lượng phân hữu cơ bao gồm 1kg phân NPK 15:20:20. Năm đầu tiên bón định kỳ 3 lần mỗi lần cách nhau 3 tháng.
Đến năm thứ 2 trở đi bạn tiến hành bón tăng lượng phân bón lên 10% chia ra làm 2 đợt. Những năm nào cây sai quả cũng cần tăng lượng phân lên để bổ sung dưỡng chất cho cây.
- Thu hoạch lựu
Đến năm thứ 2 trở đi sau khi trồng lựu sẽ cho thu hoạch lứa đầu tiên. Từ khi ra quả đến khi thu hoạch khoảng 2 tháng. Lựu khi chín sẽ chuyển sang màu đỏ hồng hoặc vàng. Quả to và căng bóng cầm chắc tay là bạn đã có thể thu hái. Nên thu hái lúc trời nắng ráo và tránh lúc trời mưa cây sẽ nhạt. Thu hái xong bảo quản nơi thoáng mát sẽ giúp quả được tươi lâu hơn.