Cây giống khế ngọt

Cây khế ngọt hay cây khế, tên tiếng Anh là carambola, star fruit, five-corner (danh pháp khoa học là Averrhoa carambola L.) là một loài thực vật có hoa trong họ Chua me đất Oxalidaceae. Đây là loài cây tuổi thơ đã quá đỗi quen thuộc với biết bao nhiêu thế hệ người Việt Nam không chỉ qua ca dao mà còn ngoài đời thực. Hiện nước ta đang có hai giống khế trụ cột chính là khế chua và khế ngọt. Quả khế chua thì được sử dụng nhiều trong chế biến món ăn thì những cây khế ngọt được thực khách yêu thích vì hương vị ngon ngọt mà em nó mang lại.

Mô tả cây khế ngọt

Khế A. carambola là một loại cây thường xanh nhỏ, phát triển chậm, có thể có thân ngắn hoặc mọc thành bụi. Cành cây có xu hướng rủ xuống, gỗ có màu trắng và dần chuyển sang đỏ. Cây phân nhiều cành nhánh tạo thành tán tròn và rộng. Lá kép, mềm, màu xanh lục nhạt, mọc xen kẽ theo dạng xoắn quanh cành. Mỗi lá dài 15 – 20 cm, gồm từ 5 đến 11 lá chét hình bầu dục hoặc bầu dục – thuôn dài 3,8 – 9 cm; mặt trên nhẵn, mặt dưới có lông mịn màu trắng nhạt. Lá cây rất nhạy cảm với ánh sáng, thường cụp lại vào ban đêm hoặc khi bị tác động mạnh. Hoa có lông mịn, màu tím nhạt hoặc có sọc tím, mọc ở nách lá hoặc đầu cành. Hoa mọc thành cụm nhỏ, đôi khi xuất hiện cả ở thân chính hoặc cành lớn. Cuống hoa màu đỏ, hoa hình chuông, rộng khoảng 6 mm, 5 cánh uốn ngược. Quả khế có dạng hình bầu dục đặc trưng, chia thành 5 hoặc 6 múi dọc, dài 6,35 – 15 cm, rộng tới 9 cm. Vỏ quả mỏng, bóng, màu vàng cam khi chín; thịt quả mọng nước và giòn. Khi cắt ngang quả, hình dạng lát cắt trông giống một ngôi sao. Quả có mùi axit oxalic (từ nhẹ đến mạnh tùy cây), vị từ chua gắt đến ngọt nhẹ. Mỗi quả có thể chứa đến 12 hạt dẹp, mỏng, màu nâu, dài 6 – 12,5 mm. Một số giống được trồng có thể không có hạt.

Dừng lại và tham khảo chút: Cây chanh leo

Giá trị sử dụng và dinh dưỡng từ quả khế

Quả khế tươi có hàm lượng nước rất cao chiếm tới 91%, ngoài ra còn chứa 7% lượng carbohydrate (chất bột đường), 1% lượng protein (chất đạm) và gần như không có chất béo. Với mỗi 100 gram khế tươi cung cấp khoảng 31 kilocalo (tương đương 128 kilojoule), 34.4 mg Vitamin C (đạt 41% nhu cầu khuyến nghị hằng ngày) và hàm lượng đáng kể các vi chất dinh dưỡng khác.

Quả ăn được, bao gồm cả lớp vỏ hơi bóng như sáp. Phần thịt quả giòn, chắc và rất mọng nước, không có xơ tương tự như quả nho. Khế ngon nhất khi vừa chín tới, lúc này quả có màu vàng pha chút xanh nhạt, hoặc ngay khi hết hẳn phần xanh, vỏ sẽ có các đường gờ hơi nâu và khi cầm sẽ thấy rất chắc tay. Quả khế thu hái khi còn hơi xanh có thể chín dần ở nhiệt độ phòng, khi chín sẽ có màu vàng, nhưng sẽ không ngọt thêm. Nếu để quá chín, khế sẽ có đốm nâu trên vỏ, vị trở nên nhạt hơn và phần thịt sẽ mềm nhũn, mất độ giòn.

Khế ngọt chín có vị ngọt nhẹ, không gắt, vì hàm lượng đường thường không quá 4%. Hương vị khế rất đặc biệt, rất khó để hình dùng chính xác, thường được mô tả là sự pha trộn giữa: Táo, lê, nho và các loại quả có múi (như cam, quýt). Khế xanh thì khó nhai và chua hơn, có vị giống như táo xanh.

Khế chín ngoài ăn sống cũng được sử dụng phổ biến trong nấu ăn. Ở Đông Nam Á, người ta thường nấu khế với nụ hoa đinh hương và đường, đôi khi cho thêm táo để gia tăng vị ngọt thơm. Ở Trung Quốc, khế được nấu cùng với cá, tạo nên hương vị chua thanh giúp làm dịu đi vị tanh. Còn tại Jamaica, khế thường được sấy khô để bảo quản và làm món ăn vặt. Ở Ấn Độ, người ta thường đóng chai nước ép khế để làm thức uống.

Cách trồng cây khế ngọt trong chậu

1. Chọn thời vụ trồng thích hợp

Cây khế thường phát lộc vào mùa xuân, ra hoa vào đầu hạ và kết quả vào cuối mùa thu. Do vậy thời điểm thích hợp để là vào vụ xuân hoặc vụ thu. Chọn thời vụ thích hợp sẽ giúp cây khế ngọt kết quả vào đúng vụ thu, là vụ cho quả chín đẹp và thơm ngon nhất. 

2. Chọn đất

Loại đất phù hợp là đất nhiều mùn, dễ tiêu thoát nước, tơi xốp vì rễ khế dễ bị thối khi bị ngập úng. Độ pH của đất thích hợp là từ 5,5 – 6,5. Cây khế rất cần nước đặc biệt là trong giai đoạn nuôi quả từ tháng 6 đến cuối năm, vì khô hạn sẽ làm quả bị rụng nhiều. Do vậy khi nuôi quả, phải tưới đủ ẩm cho vườn khế. Cây khế chịu được biên độ nhiệt độ rộng. Cây lớn có khả năng chịu được rét đậm, rét hại và nắng nóng. Ở nhiệt độ 22 đến 25^oC, quả chín đẹp mã và cho vị thơn ngon, cho nên lứa quả chín vào cuối thu là tốt nhất. Khế không ưa ánh sáng chiếu thẳng, cho nên có thể trồng xen khế trong vườn có các cây cao, che bớt ánh nắng là rất tốt.

3. Chuẩn bị và xử lý hạt giống

Phương pháp trồng khế hiện nay chủ yếu vẫn bằng hạt song gần đây có thêm phương pháp ghép (ghép mắt, ghép áp, ghép cành) đang được áp dụng rộng rãi để cải thiện tốc độ ra quả và độ đồng đều. Nhưng dù là cách nào cũng phải chú ý khâu chọn giống, tức là nguồn gốc giống cần được xác định rõ ràng. Chọn những cây sai quả, quả ngọt ưng ý, đã chín kỹ và lấy hạt rửa sạch, lựa hạt mẩy và đem gieo ươm vào luống được làm đất thật nhỏ hoặc gieo vào túi bầu có đất nhỏ cùng với 1/4 phân hữu cơ, 70g lân. Túi bầu nilon kích thước 12 x 18cm, có 6 – 8 lỗ nhỏ thoát nước. Sau khi gieo 2 đến 3 tuần, hạt nẩy mầm. Khi cây mọc cao được 45 – 50 cm tức là sau 10 đến 12 tháng thì đem trồng. Cách gieo hạt như vừa trình bày có thể dùng để gieo hạt cây gốc ghép (thường là khế chua) để ghép khế ngọt.

4. Cách trồng cây khế ngọt đẹp

Trước tiên cần đào hố sẵn trước 25 đến 30 ngày, với độ sâu 60cm, rộng 60cm, hố cách hố từ 5 đến 6m. Tiến hành bón lót vào mỗi hố 10 đến 15kg phân chuồng hoai mục + 3kg supe lân + 1kg vôi bột, trộn đều rồi lấp vào hố cùng với đất mặt.

Khi trồng nên thực hiện cuốc một hố nhỏ bằng cỡ bầu cây khế con, ở chính giữa hố, đặt cây khế vào. Sau đó lấp đất, tránh không trồng quá sâu, mặt bầu cao hơn miệng hố 5 đến 6 cm. Nếu đất khô thì phải tưới và che cho cây khế con. Trong 3 năm đầu cần định kì cắt tỉa, tạo tán cho cây, không để cành sát mặt đất, mỗi năm cần bón thúc cho khế 200 đến 400g NPK tổng hợp mỗi cây cùng với 5kg tro (nếu có). Sau 3 năm đó, cây cho thu quả, sau mỗi năm thu quả xong bón cho một cây 15 đến 20kg phân chuồng tốt hoai mục + 2kg vôi bột, 3 – 4kg NPK, riêng lượng NPK nên chia ra làm từ 3 đến 4 lần cho một năm.

5. Cách chăm cây khế ngọt trong chậu

Cây khế ngọt to, thân dễ bị ánh nắng trực xạ làm nứt vỏ cho nên cần chú ý tạo tán đủ lá che phủ cho thân cây. Trong thời gian cây khế nuôi quả, không nên bón đạm quá nhiều mà nên bón Kali, tro bếp, vôi bột để cải thiện chất lượng quả. Nếu gần vườn khế ngọt có những cây khế chua thì có thể xảy ra hiện tượng thụ phấn chéo làm cho quả khế ngọt giảm chất lượng. Do vậy cần có bức tường ngăn cách.

Cần thường xuyên tiến hành cũng cấp đủ nước cho cây trong những giai đoạn quan trọng như lúc mới trồng, khi cây ra hoa, đậu quả …

Hàng năm, cứ vào mùa khô thì nên dùng nước vôi bão hòa quét vào gốc cây để bảo vệ cây. Giúp ngăn ngừa đáng kể các loài sâu đục vỏ, đục thân … xâm nhập gây hại cho cây khế.

Khi cây đạt chiều cao độ từ 80cm đến 1m, cần tiến hành loại bỏ sớm những cành tăm, khuất tán. Mục đích là để cây tập trung chất dinh dưỡng cho cành ngọn và những cành lộ sáng.

Nên lấy cọc chống đỡ cho cành, cây khế. Vì cành của cây khế giòn, dễ gãy (vào thời kỳ sắp thu hoạch quả).

6. Thu hoạch

Sau khi hoa nở và đậu quả khoảng hơn 3 tháng thì những quả khế lứa đầu bắt đầu chín. Cần để quả khế chín kỹ trên cây mới hái vì sau khi tách khỏi cây, quả khế ngọt sẽ không tiếp tục chín nữa. Cuống quả nhỏ, mảnh nên quả khế dễ bị rụng, do vậy cần thu hái kịp thời để đem đi tiêu thụ.

Đọc thêm sản phẩm: Nho pháp quả xanh

Địa chỉ mua cây khế ngọt uy tín chất lượng ?

Địa chỉ: Ngách 68/45, ngõ 68, đường Nguyễn Văn Linh, phường Long Biên, thành phố Hà Nội.